CỔNG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ KHOA HỌC CÔNG NGHỆ ĐỒNG NAI

Các đội chó đánh hơi dành 6 tháng để tìm kiếm dấu vết của loài gặm nhấm ở Nam Georgia (Ảnh: SGHT/Oliver Price)

Loài xâm lấn là một trong những vấn đề môi trường đau đầu nhất. Việc du nhập vô tình hay hữu ý hệ một động thực vật ngoại lai bất kể trông có vẻ vô hại đều có thể gây tác động tàn phá. Tác động đó có thể là từ một loài chiếm chỗ một khác đến toàn bộ khu vực bị tàn phá bởi những kẻ xâm lược mất kiểm soát xâm chiếm toàn bộ một vùng đất không có thảm thực vật.

Một nhóm xâm lược đặc biệt thành công là loài gặm nhấm - đặc biệt là chuột đồng và chuột nhà. Các loài động vật ăn tạp này có khả năng thích nghi tuyệt vời để sống cùng con người và chúng đã theo chân loài người chúng ta tới bất cứ nơi đâu với một ngoại lệ duy nhất (hiện tại) là trong không gian.

Một ví dụ bi thảm về sự di cư này là Nam Georgia. Được phát hiện và đặt tên bởi Thuyền trưởng James Cook vào năm 1775 trên một trong những chuyến thám hiểm đi vào sử sách của ông, nó được coi là một trong những vùng hoang vu tuyệt vời cuối cùng trên thế giới. Nó là nhà của 98% số hải cẩu có lông Nam Cực và một nửa số hải cẩu voi trên thế giới. Ngoài ra, nó còn là nơi trú ngụ của 4 loài chim cánh cụt - bao gồm 450.000 cặp chim cánh cụt King sinh sản.

Không may, nó cũng từng là nhà của một quần thể chuột sinh sôi mạnh được đưa vào bờ bởi những người săn hải cẩu trong thế kỷ 18 và những người săn bắt cá voi vốn xây dựng một trạm đánh bắt vào thế kỷ 19 và hoạt động cho đến năm 1966. Loài động vật gặm nhấm này đã gây tác động khủng khiếp đối các loài chim bản địa làm tổ trên nền đất trống hoặc trong hang và chưa từng phải đối mặt với kẻ săn mồi trước đây. Trong nhiều thập kỷ, chuột đã ăn quá nhiều trứng và chim non của nhiều loài chim sống biệt lập trên những hòn đảo nhỏ ngoài khơi mà chuột không thể vươn tới.

Để xử lí vấn đề, SGHT và đối tác trụ sở tại Mỹ có tên Những người bạn của đảo Nam Georgia (FOSGI) đã lập Dự án phục hồi môi trường vào năm 2008. Vào thời điểm đó, các trạm săn cá voi đã bị bỏ rơi và dỡ bỏ và cư dân tạm thời duy nhất là khoảng 20 nhà khoa học và các du khách không thường xuyên từ tàu hộ vệ địa phương của Hải quân Hoàng gia, vì vậy việc diệt trừ loài gặm nhấm cuối cùng đã trở nên khả thi.

Nhiệm vụ của dự án là diệt chuột trên diện tích 1.087 km² - một khu vực lớn hơn gấp 8 lần so với bất kỳ nỗ lực diệt trừ loài gặm nhấm nào trước đó, bao gồm một số vùng địa hình đồi núi nhiều nhất, hiểm trở nhất có thể tưởng tượng được. Giai đoạn thí điểm thả mồi bắt đầu vào năm 2011, tiếp theo là giai đoạn thứ 2 từ năm 2013 đến năm 2014 và giai đoạn thứ 3 từ năm 2015 đến năm 2016. Trong khoảng thời gian đó, hơn 300 tấn mồi nhử tẩm độc được rải bằng trực thăng và thủ công.

2 năm sau, một cuộc khảo sát chuyên sâu kéo dài 6 tháng trên hòn đảo được thực hiện bằng cách sử dụng cây chọc, đường hầm khảo sát và 3 chú chó đánh hơi cùng với 2 người huấn luyện với quảng đường đi bộ mỗi người lần lượt là 2.420 km và 1.608 km .

Theo SGHT, không có dấu hiệu của bất kỳ loài gặm nhấm nào quay trở lại sau 2 năm kể từ khi thả mồi nhử và quần thể chim bản địa đã phục hồi ở một số khu vực.

Giáo sư Mike Richardson, Chủ tịch Ban chỉ đạo Dự án phục hồi môi trường sống của SGHT cho biết: “South Georgia Heritage Trust vui mừng tuyên bố rằng Dự án Phục hồi môi trường sống của chúng tôi đã hoàn tất và các loài gặm nhấm xâm lấn đã bị xóa sổ thành công khỏi hòn đảo. Làm việc trong dự án bảo tồn thuộc dạng lớn nhất thế giới này là một đặc ân và tôi vô cùng tự hào về những gì tổ chức từ thiện nhỏ này đã đạt được - đó đã là một nỗ lực tập thể rất lớn”.

SGHT hiện đang tìm cách hỗ trợ chính quyền Nam Georgia và quần đảo Nam Sandwich ngăn loài gặm nhấm này quay trở lại Nam Georgia.

LH (New Atlas)