Mặc dù sống thọ có khuynh hướng di truyền trong gia
đình nhưng gen di truyền có ảnh hưởng đến tuổi thọ ít hơn nhiều so với suy nghĩ
trước đây, đó là kết luận từ một cuộc phân tích hơn 400 triệu người gần đây. Kết
quả cho thấy rằng tính di truyền của tuổi thọ thấp hơn nhiều so với các ước tính
trước đây, không tính đến khuyh hướng chọn bạn đời có cùng đặc điểm với mình.
Mặc dù sống thọ có khuynh hướng di truyền trong gia
đình nhưng gen di truyền có ảnh hưởng đến tuổi thọ ít hơn nhiều so với suy nghĩ
trước đây, đó là kết luận từ một cuộc phân tích hơn 400 triệu người gần đây. Kết
quả cho thấy rằng tính di truyền của tuổi thọ thấp hơn nhiều so với các ước tính
trước đây, không tính đến khuyh hướng chọn bạn đời có cùng đặc điểm với mình.
Nghiên cứu này được đăng trên tạp chí Di truyền học của Hiệp hội Di truyền học
Mỹ.
Tính di truyền là thước đo về mức độ biến thể ở một
đặc điểm có thể được giải thích bằng những khác biệt di truyền – trong trường
hợp này là tuổi thọ - so với những khác biệt không mang tính di truyền như
lối sống, các nhân tố văn hóa xã hội và tai nạn. Các ước tính trước đây về tính
di truyền của tuổi thọ con người là khoảng từ 15-30%.
Khởi đầu là 54 triệu gia phả đại
diện cho 6 tỷ dòng tộc, Ancestry loại bỏ những người vẫn còn sống và liên kết
những phả hệ còn lại với nhau. Trước khi chia sẻ số liệu này cho nhóm nghiên cứu,
Ancestry đã loại bỏ tất cả những thông tin có thể nhận biết được từ các phả hệ
này, chỉ để lại năm sinh, năm mất, nơi sinh, và các mối quan hệ gia đình tạo nên
cấu trúc gia phả ấy.
Họ tóm gọn thành một nhóm phả hệ
gồm hơn 400 triệu người – phần lớn là người Mỹ gốc Âu Châu – mỗi người kết nối
với nhau bằng mối quan hệ bố mẹ-con cái hoặc vợ-chồng. Sau đó, nhóm nghiên cứu
có thể ước đoán tính di truyền từ gia phả ấy bằng cách kiểm tra tính giống nhau
về tuổi thọ giữa những người họ hàng.
Bằng cách sử dụng một phương
pháp kết hợp mô hình toán học và thống kê, các nghiên cứu gia tập trung vào
những người họ hàng sinh từ thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20. Họ nhận thấy rằng các
ước đoán về tính di truyền đối với anh chị em ruột và anh chị em họ đời đầu gần
tương tự so với báo cáo trước đây. Nhưng giống như quan sát ở một số nghiên cứu
trước đây, họ để ý thấy rằng tuổi thọ của các cặp vợ chồng có khuynh hướng tương
quan với nhau – trên thực tế, họ giống nhau hơn so với những anh chị em ruột
khác giới tính.
Mối tương quan giữa các cặp đôi
này có thể là do nhiều yếu tố không mang tính di truyền hình thành khi sống
chung nhà – môi trường sống của họ giống nhau. Nhưng câu chuyện bắt đầu định
hình khi các tác giả nghiên cứu so sánh nhiều kiểu quan hệ khác nhau trên danh
nghĩa pháp luật – một số có mối quan hệ họ hàng khá xa.
Gợi ý đầu tiên là kết quả nghiên
cứu cho thấy rằng dâu và rễ của những anh chị em ruột và anh chị em họ đời đầu
có tương quan với nhau về tuổi thọ - mặc dù không có quan hệ máu mủ và thường
không sống chung nhà.
Kích cỡ của bộ dữ liệu cho phép
nhóm nghiên cứu thu nhỏ các mối tương quan về tuổi thọ đối với những kiểu quan
hệ họ hàng xa khác, như dượng và mợ chẳng hạn. Kết quả nghiên cứu cho thấy có sự
can thiệp nào khác trong mối tương quan về tuổi thọ.
Nếu họ không có chung nền tảng
di truyền và họ không sống chung nhà thì điều gì giải thích tốt nhất cho tính
giống nhau về tuổi thọ giữa những người có các kiểu quan hệ này? Quay trở lại
với bộ dữ liệu ấn tượng của họ, các nghiên cứu gia tiến hành phân tích và phát
hiện sự kết đôi chọn lọc (tìm người giống mình).
“Sự kết đôi chọn lọc ở đây có
nghĩa là những yếu tố quan trọng đối với tuổi thọ có khuynh hướng rất giống nhau
giữa đôi nam nữ. Mặt khác, người ta có khuynh hướng chọn bạn đời có những đặc
điểm giống mình – trong trường hợp này là tuổi thọ.
Dĩ nhiên, bạn không dễ gì đoán
được tuổi thọ của một người bạn đời tiềm năng.
Nền tảng của việc chọn lựa bạn
đời này có thể là do gen di truyền hoặc các yếu tố văn hóa xã hội – hoặc cả hai.
Ví dụ đối với tính không di truyền, nếu thu nhập ảnh hưởng đến tuổi thọ, và
người giàu có khuynh hướng kết đôi với người giàu, điều đó sẽ dẫn đến sự tương
quan về tuổi thọ. Tương tự xảy ra với những đặc điểm được điều khiển nhiều hơn
bởi gen di truyền; chẳng hạn, nếu người cao thích lấy người cao, và chiều cao có
tương quan với tuổi thọ của bạn theo cách nào đó thì điều này cũng sẽ thổi phồng
các ước đoán về tính di truyền của tuổi thọ.
Cuộc phân tích mới này cho thấy
rằng tính di truyền của tuổi thọ có khả năng chưa đến 7%, có lẽ còn thấp hơn thế.
Kết luận là bạn sống thọ bao
nhiêu không mấy liên quan đến gen di truyền của bạn.
AT (Science Daily)