Khỉ Verreaux's Sifaka - Một loài bị đe dọa trong sách đỏ. Ảnh: Luca Santini
Sử dụng phương pháp mới, các dự đoán về rủi ro tuyệt
chủng của các nhà nghiên cứu khá phù hợp với các đánh giá sách đỏ được công bố
hiện tại và thậm chí còn lạc quan hơn một chút về tổng thể. Tuy nhiên, họ phát
hiện ra rằng 20% trong số 600 loài mà các chuyên gia trong sách đỏ không thể
đánh giá trước đây, có khả năng bị đe dọa tuyệt chủng. Ngoài ra, 600 loài được
đánh giá trước đây là không bị đe dọa, thực sự có khả năng bị đe dọa, chẳng hạn
như vẹt lùn ngực đỏ và chuột sọc Etiopia. "Điều này cho thấy rằng cần phải đánh
giá lại khẩn cấp về tình trạng hiện tại của các loài động vật trong sách đỏ",
Santini nhận xét.
Sách đỏ
Cứ sau vài năm, các nhà nghiên cứu chuyên ngành lại
tự nguyện đánh giá tình trạng bảo tồn của các loài động vật trên thế giới, sau
đó ghi vào Sách đỏ các loài bị đe dọa của Liên minh Quốc tế (IUCN). Các loài
được phân thành năm loại nguy cơ tuyệt chủng khác nhau, từ Ít quan tâm đến Nguy
cấp nghiêm trọng, dựa trên dữ liệu như phân bố loài, quy mô dân số và xu hướng
gần đây.
"Mặc dù quá trình này cực kỳ quan trọng đối với việc
bảo tồn, nhưng các chuyên gia thường có một lượng dữ liệu hạn chế để áp dụng các
tiêu chí cho hơn 90.000 loài hiện đang được đưa vào Sách đỏ", Santini cho biết.
"Thông thường những dữ liệu này có chất lượng kém vì chúng đã lỗi thời hoặc
không chính xác vì một số loài sống ở vùng xa không được nghiên cứu đúng cách.
Điều này có thể dẫn đến các loài bị phân loại sai hoặc không được đánh giá."
Hiệu quả cao hơn cần thiết
Đó là thời gian cho một cách tiếp cận hiệu quả, có
hệ thống và toàn diện hơn, theo Santini và các đồng nghiệp của ông. Họ đã thiết
kế một phương pháp mới cung cấp cho các chuyên gia Sách đỏ thêm thông tin độc
lập, giúp họ đánh giá tốt hơn các loài.
Phương pháp này sử dụng thông tin từ các bản đồ che
phủ đất, cho thấy sự phân bố của các loài trên thế giới đã thay đổi theo thời
gian như thế nào. Phương pháp của các nhà nghiên cứu kết hợp thông tin này với
các mô hình thống kê để ước tính một số tham số bổ sung, chẳng hạn như khả năng
di chuyển qua các cảnh quan bị phân mảnh, để phân loại các loài vào danh mục rủi
ro tuyệt chủng trong Sách đỏ.
Hệ thống cảnh báo sớm
Phương pháp mới là bổ sung cho các phương pháp đánh
giá Sách đỏ truyền thống.
Santini cho biết: "Tầm nhìn của chúng tôi là phương
pháp mới của chúng tôi sẽ sớm được tự động hóa để dữ liệu được cập nhật lại hàng
năm với thông tin che phủ đất mới. Do đó, phương pháp của chúng tôi thực sự có
thể tăng tốc quá trình và cung cấp một hệ thống cảnh báo sớm bằng cách chỉ ra cụ
thể các loài cần được đánh giá lại một cách nhanh chóng."
Thanh Vân (ScienceDaily)