Một phương pháp theo dõi hạn hán
mới do Trường Đại học Duke xây dựng cho phép các khoa học gia xác định thời gian
bắt đầu hạn hán sớm hơn – có nghĩa là các phương pháp bảo vệ hoặc cứu chữa có
thể thực hiện sớm hơn để giúp hạn chế thiệt hại.
“Bằng cách kết hợp các phương
pháp đo nhiệt độ bề mặt và không khí từ hàng ngàn trạm dự báo thời tiết và hình
ảnh vệ tinh, chúng tôi có thể theo dõi tình hình hiện tại trên toàn khu vực
trong thời gian gần như thực và xác định những vị trí cụ thể đang diễn ra ứng
suất nhiệt do hạn hán gây ra”, giáo sư James S. Clark cho biết.
“Các phương pháp khác đang sử
dụng hiện nay dựa vào các số liệu có thể mất cả tháng trở lên mới thu thập được.
Điều đó có nghĩa là các khoa học gia hoặc những người quản lý không thể biết
được khu vực nào đang gặp hạn hán cho đến khi hạn hán thực sự bắt đầu”, Clark
cho biết.
Ứng suất nhiệt mà họ đo là sự
khác biệt giữa nhiệt độ không khí tại một khu vực và nhiệt độ bề mặt của vòm cây
ở đó. Thông thường những vòm cây này được làm lạnh nhờ nước bốc hơi vào không
khí qua các lỗ nhỏ trên lá cây, hay còn gọi là lỗ khí. Điều này lý giải lý do vì
sao nhiệt độ vào giữa ngày hè ở trong rừng lạnh hơn ở thành phố. Tuy nhiên,
trong suốt thời gian dài không mưa, cơ chế làm lạnh này ngừng lại. Độ ẩm đất
cũng ít đi. Để duy trì nguồn cung cấp nước, cây đóng lại các lỗ khí, khiến bề
mặt của vòm lá nóng lên.
Điều này giúp đem lại một dấu chỉ
đơn giản nhưng rất chính xác về ứng suất nước do hạn hán gây ra trên phạm vi
châu lục trong suốt mùa khô nóng, lúc này mối đe dọa về cháy rừng và những ảnh
hưởng khác là nghiêm trọng nhất và việc theo dõi kịp thời rất cần thiết.
Để kiểm nghiệm giả thuyết này,
các khoa học gia đã sử dụng các phép đo ứng suất nhiệt từ hàng ngàn khu vực để
‘dự báo’ tình hình hạn hán trên khắp Hoa Kỳ trong 15 năm qua. Các khoa học gia
sau đó chạy nhiều thử nghiệm tương tự bằng cách sử dụng những chỉ số hạn hán
khác được vận dụng rộng rãi để xem phương pháp nào, cũ hay mới, đem lại kết quả
phản ánh chính xác nhất.
Theo các nghiên cứu gia, trong số
các chỉ số hạn hán mà họ xem xét, ứng suất nhiệt có giá trị tương đồng nhất và
‘dự đoán’ chính xác nhất thời gian xuất hiện hạn hán ở rất nhiều điều kiện khí
quyển và khí hậu khác nhau.
Chỉ số mới này sẽ tạo điều kiện
thuận lợi cho các chính quyền địa phương xác định được những rủi ro của cháy
rừng hoặc những khu vực nên hạn chế sự dụng nước đúng thời điểm hơn.
AT (Eurekalert)