Nghiên cứu mới
cho rằng con người và người Neanderthal phân tách khỏi tổ tiên chung cuối cùng
sớm hơn trước đây chúng ta nghĩ (Ảnh: IvanM77/Depositphotos)
Nghiên cứu của nhà nhân chủng học
Tiến sĩ Aida Gomez-Robles tại Đại học College London tập trung vào răng của
người vượn được tìm thấy trong một hang động có tên Sima de los Huesos ở Tây Ban
Nha. Tại địa điểm này, hài cốt của 28 người vượn đã được phát hiện và có niên
đại khoảng 430.000 năm trước. Các nghiên cứu trước đây đã xác định những bộ hài
cốt này thuộc về người Homo heidelbergensis, một loài tổ tiên của người
Neanderthal.
Một số nghiên cứu cho rằng H.
heidelbergensis là tổ tiên chung cuối cùng của chủng người và người Neanderthal
mà sau đó đã phân tách cách đây khoảng 400.000 đến 600.000 năm. Nhưng các nghiên
cứu khác cho rằng không có bằng chứng nào cho thấy con người có nguồn gốc từ H.
heidelbergensis và thay vào đó, loài này nằm trên nhánh Neanderthal của cây phả
hệ sau khi con người đã tách ra.
Nghiên cứu mới dường như đồng
tình với quan điểm thứ hai này. Cả phân tích DNA và các đặc điểm của răng cho
thấy các vượn hình người Tây Ban Nha có liên quan chặt chẽ với người
Neanderthal.
Gomez-Robles cho biết: “Hominin
Sima de los Huesos được đặc trưng bởi răng sau rất nhỏ (răng trước và răng hàm)
vốn cho thấy nhiều điểm tương đồng với người Neanderthal cổ điển. Có khả năng là
những chiếc răng nhỏ và trông giống người Neanderthal của những người vượn này
tiến hóa từ những chiếc răng lớn hơn và nguyên thủy hơn có trong tổ tiên chung
cuối cùng của người Neanderthal và người hiện đại”.
Nhưng phát hiện này có ý nghĩa
lớn hơn đối với sự tiến hóa của con người và người Neanderthal. Nhìn chung, để
những chiếc răng này tiến sâu xuống hướng đi của người Neanderthal, quá trình
tiến hóa phải hoạt động cực kỳ nhanh hoặc có nhiều thời gian hơn hiện tại. Điều
này đẩy lùi mốc thời gian mà con người và người Neanderthal tách ra khỏi tổ tiên
chung cuối cùng.
Sự tiến hóa của các hình dạng
răng dường như xảy ra với một tốc độ khá ổn định trên phạm vi rộng. Trong nghiên
cứu này, Gomez-Robles đã sử dụng dữ liệu định lượng để tính toán xem mất bao
nhiêu thời gian để răng có thể trông giống như răng trong mẫu vật Sima de los
Huesos, với các điểm khởi đầu dự đoán khác nhau. Bà kết luận rằng tổ tiên
chung cuối cùng phải sống cách đây hơn 800.000 năm.
“Bất kỳ thời gian phân kỳ nào
giữa người Neanderthal và người hiện đại ít hơn cách đây 800.000 năm sẽ có lẽ
phải đòi hỏi một sự tiến hóa nhanh chóng bất ngờ ở người Neanderthal sơ khai ở
Sima de los Huesos”,Gomez-Robles cho biết thêm.
Dĩ nhiên, Gomez-Robles thừa nhận
rằng sự thiếu nhất quán có thể được giải thích thông qua các yếu tố khác. Những
người Neanderthal này bị cô lập khỏi các quần thể khác ở lục địa châu Âu và
trong hoàn cảnh thích hợp, sự tiến hóa đã được biết là có thể làm việc thêm
giờ. Nhưng lời giải thích đơn giản nhất dường như là con người và người
Neanderthal đã tách ra trước đó, ý tưởng được ủng hộ bởi các nghiên cứu khác.
Tuy nhiên, nghiên cứu về sự tiến
hóa của con người rất mơ hồ và câu chuyện liên tục thay đổi khi nghiên cứu mới
được đưa ra ánh sáng. Chúng ta có thể không bao giờ biết tất cả các chi tiết
nhưng các nhà khoa học vẫn không ngừng tìm kiếm.
LH (New Atlas)