Một nghiên cứu
chứng minh ý tưởng cho thấy liệu pháp MDMA cho điều trị rối loạn sử dụng rượu
đảm bảo tính an toàn và có khả năng giảm hành vi uống rượu hiệu quả (Ảnh:
focuspocusltd/Depositphotos)
Chất
3,4-Methylenedioxymethamphetamine, viết tắt là MDMA, đầu tiên được tổng hợp ở
Đức vào năm 1912 nhưng đã trải qua phần lớn thế kỷ 20 với lời ghi chú “chưa được
khám phá” trên các tạp chí hóa học. Chất này được tái phát hiện bởi các nhà tâm
lý học vào những năm 1960 và các nhà trị liệu tâm lý đã âm thầm khám phá tiềm
năng điều trị của nó trước khi rơi vào vòng xoáy ma túy tiêu khiển, cuối cùng
trở thành bất hợp pháp vào đầu những năm 1980.
Trong vài thập kỷ qua, một cộng
đồng nhỏ các nhà nghiên cứu tâm huyết đã nỗ lực để hợp pháp hóa loại thuốc này
và tái thiết lập công dụng y tế của nó. Dẫn đầu là nghiên cứu mạnh mẽ cho thấy
thuốc có hiệu quả đáng kể trong điều trị PTSD. Hiện đang ở cuối giai đoạn thử
nghiệm lâm sàng 3, liệu pháp tâm lý cho PTSD được hỗ trợ bằng MDMA chỉ còn một
hoặc 2 năm nữa là được thị trường Hoa Kỳ chấp nhận.
Vài năm trở lại đây, bác sĩ tâm
thần Ben Sessa và một nhóm các nhà nghiên cứu Vương quốc Anh đã tìm hiểu vai trò
của liệu pháp MDMA trong việc điều trị chứng rối loạn sử dụng rượu (AUD). Trong
một nghiên cứu mới được công bố, các nhà nghiên cứu báo cáo về thử nghiệm đầu
tiên trên thế giới thử nghiệm phương pháp điều trị mới trên những bệnh nhân bị
nghiện.
Nghiên cứu nhỏ chứng minh ý tưởng
này đã tuyển 14 đối tượng bị AUD. Mục tiêu của nghiên cứu sơ bộ này là thiết lập
một hồ sơ an toàn cho liệu pháp MDMA ở những bệnh nhân bị chứng AUD, nhưng thời
gian theo dõi kéo dài 9 tháng cũng sẽ mang lại một cái nhìn sâu sắc về hiệu
nghiệm lâu dài khả dĩ của phương pháp điều trị.
Thử nghiệm sử dụng một cơ chế
tương tự như cơ chế MDMA đang được sử dụng để nghiên cứu PTSD. Quá trình điều
trị kéo dài 8 tuần và bao gồm 10 buổi trị liệu tâm lý. 2 trong số các buổi đó
liên quan đến quá trình điều trị MDMA kéo dài cả ngày trong khi các buổi còn lại
là những cuộc hẹn trị liệu tâm lý kéo dài 1 giờ truyền thống hơn.
Về khả năng dung nạp và tính an
toàn, nghiên cứu báo cáo không phát hiện thấy phản ứng bất lợi nào đối với thuốc
trong đợt điều trị hoặc những ngày sau đó. Trong một lưu ý phụ đáng chú ý,
nghiên cứu đã theo dõi trạng thái tâm lý cấp tính của từng đối tượng trong 7
ngày sau mỗi buổi điều trị bằng MDMA.
Những người sử dụng MDMA tiêu
khiển trong nhiều năm đã thường xuyên báo cáo có những thay đổi tiêu cực về tâm
trạng trong khoảng 2 đến 3 ngày sau khi sử dụng thuốc. Thường được gọi là “Thứ 3
kinh hoàng”, các giải thích giả khoa học thường cho rằng một dạng suy giảm
serotonin nào có thể diễn ra trong những ngày sau khi sử dụng MDMA, gây ra hiện
tượng nôn nao buồn bã đặc thù.
Nghiên cứu mới giải quyết cụ thể
hiện tượng mang tính giai thoại này và khẳng định rằng khi MDMA được cung cấp
thông qua một chương trình điều trị lâm sàng thì hiện tượng nôn nao sau khi dùng
thuốc không còn xuất hiện nữa. Sessa đưa giả ra thuyết rằng điều quan sát thường
thấy này là do việc sử dụng chất kích thích tổng hợp và các yếu tố gây nhiễu
khác thay vì bản thân MDMA.
Sessa lưu ý trên Twitter: “Không
có chuyện tụt giảm hay tác dụng hậu sử dụng thuốc giảm xuống trong 7 ngày sau
khi sử dụng MDMA. Thứ 2 xanh/Thứ 3 đen/cái gọi là Thứ tư tự tử được các chuyên
gia cho là giai thoại do các yếu tố dư vị gây nhiễu, không phải MDMA”.
Mặc dù mục tiêu chính của thử
nghiệm là tìm hiểu các vấn đề an toàn với liệu pháp MDMA ở bệnh nhân AUD nhưng
thời gian theo dõi kéo dài có thể mang lại một số hiểu biết hấp dẫn về mức độ
ảnh hưởng của các hành vi uống rượu trong thời gian dài.
9 tháng sau cuộc thử nghiệm, chỉ
có 21% trong số họ uống nhiều hơn 14 đơn vị rượu mỗi tuần. Con số này so với mức
trung bình 130 đơn vị rượu được tiêu thụ mỗi tuần của mỗi bệnh nhân trước khi
cai nghiện vào đầu nghiên cứu.
Vì đây không phải là một thử
nghiệm đối chứng giả dược nên các nhà nghiên cứu đã thực hiện một nghiên cứu nhỏ
ngay sau đó để xem liệu liệu pháp MDMA so sánh như thế nào với các phương pháp
điều trị AUD tiêu chuẩn vàng hiện tại.
14 đối tượng đã được tuyển chọn
và theo dõi trong 9 tháng sau khi cai nghiện cho nghiên cứu kết quả liền kề này.
Mức đáng chú ý 75% số bệnh nhân đã tiêu thụ hơn 14 đơn vị rượu mỗi tuần vào thời
điểm theo dõi 9 tháng. Dữ liệu này giống với kết quả dài hạn nhìn chung kém đối
với các phương pháp điều trị bằng AUD hiện tại, ghi nhận tỷ lệ tái nghiện rượu
vào khoảng 60% sau 1 năm sau điều trị và 80% sau đó 3 năm.
Điều quan trọng cần lưu ý là đây
vẫn là nghiên cứu rất sơ bộ. Một thử nghiệm lớn hơn có đối chứng giả dược giai
đoạn 2b được công ty công nghệ sinh học ảo giác Awakn Life Sciences tiến hành ở
Vương quốc Anh để khám phá toàn diện hơn hiệu quả của liệu pháp MDMA đối với
chứng AUD. Sessa, hiện là Giám đốc y tế của Awakn Life Sciences, cho rằng giai
đoạn này sẽ mất khoảng 3 năm.
Trong khi đó, các phòng khám quan
tâm trên khắp thế giới đang chuẩn bị xin phê duyệt các phương pháp điều trị MDMA/PTSD,
thiết lập hạ tầng cần thiết để quản lý nhiều hình thức trị liệu ảo giác cho
nhiều tình trạng khác nhau, bao gồm cả psilocybin cho bệnh trầm cảm. Liệu pháp
MDMA cho chứng nghiện rượu có thể còn vài năm nữa mới được xác nhận lâm sàng rõ
ràng nhưng thử nghiệm chứng minh ý tưởng này là nghiên cứu mạnh mẽ đầu tiên mà
người ta có thể đặt niềm hy vọng vào.
LH (New Atlas)