Nghiên cứu đã
phát hiện ra rằng caffeine làm giảm khối lượng chất xám trong não nhưng tác động
này chỉ là tạm thời và ảnh hưởng của nó đối với các quá trình nhận thức vẫn còn
chưa rõ (Ảnh: Shidlovski/Depositphotos)
Bộ não và hệ thần kinh trung ương
của chúng ta nhìn chung bao gồm cả chất xám và chất trắng. Chất xám bao gồm các
thể tế bào thần kinh và các khớp thần kinh trong khi chất trắng chủ yếu là các
bó tế bào thần kinh và đường dẫn kết nối các tế bào đó.
Nghiên cứu trước đây chỉ ra rằng
tiêu thụ caffeine có thể liên quan đến sự sụt giảm đáng kể khối lượng chất xám.
Nhưng nghiên cứu khác cũng cho thấy caffeine có thể mang lại tác dụng bảo vệ
thần kinh, làm chậm quá trình suy giảm nhận thức liên quan đến các bệnh như
Alzheimer và Parkinson.
Trọng tâm của nghiên cứu mới này
là tìm hiểu cụ thể ảnh hưởng của caffeine đến khối lượng chất xám ở những đối
tượng trẻ và khỏe mạnh. Một câu hỏi cụ thể mà các nhà nghiên cứu muốn trả lời là
liệu ảnh hưởng của caffeine lên chất xám có phải là kết quả của tác dụng của
thuốc này đối với giấc ngủ hay không, vì người ta đã chứng minh được rằng thiếu
ngủ hoặc gián đoạn giấc ngủ có thể dẫn đến giảm chất xám cấp tính.
20 đối tượng đã được chọn lựa và
phân vào 2 chương trình mù kéo dài 10 ngày. Một giai đoạn liên quan đến việc
uống 3 viên caffeine mỗi ngày và giai đoạn còn lại sử dụng giả dược. Vào cuối
mỗi chương trình, thể tích chất xám của người tham gia được đo bằng ảnh quét
fMRI và hoạt động ngủ sóng chậm được đo qua EEG.
Kết quả cho thấy lượng chất xám
giảm đáng kể sau 10 ngày dùng caffeine. Mức giảm tương tự không xuất hiện sau 10
ngày dùng giả dược. Và quan trọng hơn, nghiên cứu không tìm được sự khác biệt
trong hoạt động ngủ sóng chậm giữa giai đoạn dùng giả dược và caffeine. Điều này
cho thấy sự sụt giảm chất xám được phát hiện không liên quan đến gián đoạn giấc
ngủ mà có lẽ là một tính năng đặc thù của caffeine.
Tác động của caffein đối với não
được ghi nhận là đặc biệt đáng kể trong thùy thái dương trung gian bên phải.
Vùng não này bao gồm não cá ngựa và chịu trách nhiệm về các quá trình như hình
thành trí nhớ và nhận thức không gian.
Đồng tác giả của nghiên cứu mới
từ Đại học Basel Carolin Reichert lưu ý rằng sự thay đổi chất xám do caffeine
gây ra này dường như phục hồi khá nhanh sau khi ngừng tiêu thụ caffeine.
“Những thay đổi về hình thái não
bộ có vẻ chỉ là tạm thời nhưng so sánh có hệ thống giữa những người uống cà phê
và những người thường tiêu thụ ít hoặc không sử dụng caffeine đến nay vẫn chưa
có”, Reichert cho biết.
Reichert cũng thận trọng lưu ý
rằng nghiên cứu này không ngụ ý rằng việc tiêu thụ caffeine làm hỏng chức năng
nhận thức. Trên thực tế, đã có một số lượng nghiên cứu đáng chú ý gần đây chỉ ra
điều ngược lại, chứng minh caffeine dường như phần nào có khả năng bảo vệ thần
kinh, làm chậm quá trình suy giảm nhận thức ở những đối tượng lớn tuổi có nguy
cơ mắc các bệnh như Alzheimer và Parkinson.
Người ta nêu giả thuyết rằng
những kết quả bất nhất này có thể là do nghiên cứu mới tập trung vào các đối
tượng trẻ khỏe mạnh so với nghiên cứu trước đó xem xét các đối tượng lớn tuổi đã
có biểu hiện thoái hóa thần kinh hoặc suy giảm nhận thức ở mức độ nào đó.
“Kết quả của chúng tôi không hẳn
ngụ ý rằng tiêu thụ caffeine có tác động tiêu cực đến não bộ. Nhưng việc tiêu
thụ caffein hàng ngày rõ ràng ảnh hưởng đến phần cứng nhận thức của chúng ta,
bản thân nó sẽ dẫn đến các nghiên cứu sâu hơn”, Reichert nhấn mạnh.
LH (Đại học Basel)