Candida auris là
một loại nấm và thành viên của họ nấm men (Ảnh: animaxx3d/Depositphotos)
Khoảng một thập kỷ trước, một
loại nấm gây bệnh mới đã được phát hiện tại một bệnh viện ở Tokyo. Mầm bệnh này
kháng với hầu hết các loại kháng sinh đã biết và sau đó nó được đặt tên là
Candida auris.
Mầm bệnh này được phát hiện gần
như đồng thời tại các bệnh viện trên nhiều châu lục và đặt ra một bí ẩn lớn đối
với các nhà khoa học. Vậy điều gì đã thúc đẩy sự xuất hiện của mầm bệnh mới này
ở các khu vực cách biệt về địa lý hầu như cùng một lúc?
Một nghiên cứu mới được công bố
trên tạp chí mBio đang cung cấp manh mối về nguồn gốc của loại nấm gây bệnh chết
người này. Lần đầu tiên, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra nấm Candida auris
trong môi trường tự nhiên.
Anuradha Chowdhary, từ Đại học
Delhi, đã nghiên cứu nấm Candida auris gần như ngay từ lúc chúng ta biết nó có
tồn tại. Chowdhary có được cảm hứng để tìm kiếm mầm bệnh trong môi trường tự
nhiên sau khi một bài báo đưa ra giả thuyết về sự nóng lên toàn cầu là nguyên
nhân dẫn đến sự xuất hiện của nấm.
Candida auris chịu được nhiệt độ
và độ mặn cao một cách bất thường, không giống như các họ hàng gần khác của nó.
Giả thuyết cho rằng các vùng đất ngập nước ven biển cụ thể, với các hệ sinh thái
rất dễ bị ảnh hưởng bởi sự nóng lên toàn cầu, có thể đóng vai trò là ngách sinh
thái đặc thù cho loại nấm mới này phát triển.
Khám phá giả thuyết đó, Chowdhary
và một nhóm các nhà nghiên cứu đã thu thập nhiều mẫu môi trường từ 8 địa điểm
khác nhau quanh quần đảo nhiệt đới Andaman ở Vịnh Bengal. Các chủng nấm Candida
auris được phát hiện ở 2 địa điểm riêng biệt, một bãi biển có nhiều hoạt động
của con người và một vùng đầm lầy ngập mặn cô lập hơn.
Chowdhary cho biết: “Các chủng
phân lập được tìm thấy trong khu vực có hoạt động của con người có liên quan
nhiều hơn đến các chủng mà chúng ta thấy trong môi trường lâm sàng. Nó có thể
đến từ thực vật, hoặc có thể từ da người, những nơi mà chúng tôi biết C. auris
có thể trú ngụ. Chúng ta cần thăm dò thêm các ngách môi trường khác cho mầm bệnh
này”.
Trong một bài bình luận đi kèm
với nghiên cứu mới, bộ 3 nhà nghiên cứu đằng sau bài báo về giả thuyết nóng lên
toàn cầu ban đầu gọi phát hiện này là một “khám phá mang tính bước ngoặt”. Bài
bình luận cho thấy có thể hình dung các mẫu được tìm thấy trên bãi biển công
cộng có thể được mang đến đó bởi những người từ môi trường chăm sóc sức khỏe
nhưng 2 mẫu được tìm thấy ở vùng đầm lầy xa xôi lại thú vị hơn nhiều.
2 chủng phân lập được phát hiện
trong các vùng đất ngập nước khá khác biệt về mặt di truyền với nhau. Một trong
những chủng đặc biệt có khả năng chịu nhiệt giảm so với các chủng Candida auris
lâm sàng. Điều này cho thấy nó có thể là một chủng tổ tiên hoang dã của mầm bệnh
chết người được tìm thấy trong các bệnh viện, làm tăng trọng lượng cho giả
thuyết về sự xuất hiện của sự nóng lên toàn cầu.
“Nghiên cứu này là bước đầu tiên
trong việc tìm hiểu cách mầm bệnh tồn tại trong vùng đất ngập nước nhưng đây chỉ
là một ngách nhỏ”, Chowdhary nhấn mạnh.
Nghiên cứu mới không xác thực
hoàn toàn giả thuyết về sự xuất hiện của sự nóng lên toàn cầu nhưng ít nhất nó
cũng cho thấy Candida auris tồn tại như một loại nấm môi trường trong tự nhiên
trước khi nó xuất hiện trong các bệnh viện như một loài siêu vi khuẩn cách đây
một thập kỷ. Nhiều mẫu nấm tự nhiên hơn sẽ cần được phát hiện và nghiên cứu
trước khi có thể thu được cái nhìn sâu sắc hơn về cách mầm bệnh này phát triển.
“Việc chứng thực hoặc bác bỏ giả
thuyết về sự xuất hiện của sự nóng lên toàn cầu đối với C. auris sẽ đòi hỏi phải
khám phá sâu hơn về các loài phân lập trong môi trường và các loài có liên quan
chặt chẽ với nhau. Hỗ trợ cho giả thuyết sẽ bao gồm việc tìm thấy nhiều chủng C.
auris khác với khả năng chịu nhiệt ở động vật có vú ở biên giới và có lẽ rằng
những chủng phân lập này có thể thích nghi để sinh trưởng ở nhiệt độ cao hơn
thông qua việc chọn lọc trong phòng thí nghiệm để phát triển ở nhiệt độ cao hơn”,
3 nhà nghiên cứu viết trong bài bình luận.
LH (New Atlas)