Trụ sở Ban khoa học và công nghệ
(nay là Sở Khoa học và Công nghệ).
Kể từ khi được thành lập cho đến
nay, ngành KH&CN Đồng Nai luôn bám sát các định hướng của Đảng, Nhà nước
trong xây dựng, triển khai nhiệm vụ. Sau thời gian khắc phục những hậu quả do
chiến tranh để lại, ngành KH&CN đã triển khai nhiều hoạt động nghiên cứu,
ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản xuất như triển khai các đề tài
nghiên cứu khoa học phục vụ công cuộc đổi mới, xây dựng đất nước.
Thực
hiện Nghị quyết Trung ương 2 khóa VIII (1996) về định hướng phát triển khoa học
công nghệ trong thời kỳ công nghiệp hóa - hiện đại hóa, hoạt động khoa học công
nghệ tiếp tục tập trung đổi mới cơ chế quản lý trên một số nội dung chủ yếu để
đáp ứng đòi hỏi của nền kinh tế thị trường đang phát triển mạnh, như gắn nghiên
cứu với đào tạo và sản xuất kinh doanh; Tăng kinh phí cho các dự án sản xuất thử
nghiệm, các dự án xây dựng mô hình áp dụng khoa học công nghệ phục vụ phát triển
nông thôn, miền núi; Tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho các tập thể, cá nhân
nhà khoa học thành lập các tổ chức khoa học công nghệ và đăng ký hoạt động; Cho
phép thành lập các doanh nghiệp trong các cơ sở nghiên cứu để sản xuất sản phẩm
từ kết quả nghiên cứu; Tăng cường bảo hộ pháp lý đối với các quyền sở hữu trí
tuệ; Khuyến khích chuyển giao công nghệ, thúc đẩy hình thành thị trường khoa học
công nghệ; Đặc biệt đẩy mạnh công tác quản lý và bảo vệ môi trường.
Chủ động đưa các tiến bộ khoa học
công nghệ đến với người dân vùng sâu, vùng xa trong tỉnh thông qua các Chợ công
nghệ thiết bị
Kể từ khi tách riêng lĩnh vực
tài nguyên và môi trường vào năm 2003 đến nay, hoạt động của khoa học và công
nghệ đã có bước chuyển biến tích cực đáng kể, nhiều tiến bộ khoa học kỹ thuật
được áp dụng rộng rãi trong các lĩnh vực, ngành, nhất là trong lĩnh vực cải
cách hành chính, lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn, phát triển và ứng
dụng công nghệ sinh học phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước
và địa phương. Vai trò của các nguồn lực đã có tác động trực tiếp đến quá
trình phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian qua, đặc biệt trong đó là
việc ứng dụng khoa học và công nghệ phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện
đại hóa tại địa phương đã góp phần tăng năng suất các nhân tố tổng hợp. Lĩnh
vực công nghệ thông tin, công nghệ sinh học giai đoạn này đã trở thành một
ngành kinh tế - kỹ thuật hiện đại, đóng góp ngày càng lớn vào quá trình phát
triển của địa phương. Điểm sáng trong giai đoạn này là những đóng góp quan trọng
trong đào tạo, nghiên cứu và ứng dụng công nghệ thông tin mạnh mẽ từ tỉnh đến
huyện thông qua việc đưa internet và thông tin khoa học công nghệ về tận vùng
sâu vùng xa, triển khai các hội nghị trực tuyến, xây dựng và ứng dụng các phần
mềm quản lý công việc hiện đại nhằm đẩy mạnh công tác cải cách hành chính.
Ngành
khoa học và công nghệ Đồng Nai đã sớm tập trung triển khai nhiều nhiệm vụ khoa
học công nghệ gắn với thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Hoạt động quản lý nhà nước về KH&CN cũng có nhiều đổi
mới trong triển khai, thực hiện. Trong đó chú trọng triển khai các chương trình
hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và hội nhập thông qua các
chương trình hỗ
trợ doanh nghiệp xây dựng, áp dụng các hệ thống quản lý tiên tiến và bảo hộ sở
hữu trí tuệ trong quá trình hội nhập; Chương trình phát triển năng suất chất lượng
tỉnh Đồng Nai; Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ, chương trình
phát huy sáng kiến sáng tạo. Trong thực hiện nhiệm vụ
khoa học công nghệ, đã xóa
bỏ cơ chế “xin-cho” và huy động nguồn lực các ngành, các cấp tham gia vào việc
nghiên cứu ứng dụng để phát huy hiệu quả các chương trình KH&CN. Triển khai đặt hàng nghiên cứu thực hiện một số sản phẩm
KH&CN có hàm lượng chất xám cao, mang tính cạnh tranh và thương mại để góp
phần tạo lập thị trường KH&CN, đồng thời làm tiền đề cho quan hệ hợp tác và
hội nhập KH&CN khu vực và thế giới. Triển khai có hiệu quả Quy trình đăng ký, xét duyệt, tuyển chọn, phê duyệt và giao nhiệm vụ chủ
trì thực hiện nhiệm vụ KH&CN; Quy trình tổ chức nghiệm thu, đánh giá kết quả
nghiên cứu KH&CN được thực hiện theo quy định của Bộ KH&CN và các Quy
trình quản lý của tỉnh, từ đó phát huy cao hơn vai trò, trách nhiệm của các
ngành, các cấp, các tổ chức KH&CN ở tỉnh; Xác định cụ thể đơn vị tiếp nhận
và ứng dụng các kết quả nghiên cứu khoa học sau khi đề tài, dự án được tổng kết
- nghiệm thu, kết thúc. Hoạt động tiêu chuẩn, đo lường, chất
lượng và thanh tra khoa học công nghệ có nhiều đổi mới, sáng tạo. Cùng với công
tác phổ biến các văn bản pháp luật của nhà nước, ngành khoa học và công nghệ đã
tập trung thanh tra, kiểm tra trên phạm vi diện rộng và theo chuyên đề nhằm
phát hiện và xử lý kịp thời những vi phạm pháp luật.
Sở KH&CN tập trung triển khai các đề tài, dự án phục vụ thiết thực sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh.
Trong những năm gần đây,
ngành khoa học và công nghệ tiếp tục đẩy mạnh công tác quản lý nhà nước về lĩnh
vực khoa học và công nghệ, đồng thời đẩy mạnh các hoạt động khởi nghiệp, đổi mới
sáng tạo trên địa bàn tỉnh. Đã tham mưu và triển khai có hiệu quả các chương
trình khởi nghiệp đổi mới sáng tạo từ năm 2019. Qua đó đã tìm kiếm, chọn lọc,
tôn vinh và hỗ trợ triển khai các sản phẩm, dự án tiềm năng để phát triển
và hình thành doanh nghiệp khoa học công nghệ trên nền các ý tưởng,
sáng tạo. Thông qua việc lập các dự án khởi sự doanh nghiệp, tìm hiểu về kinh
doanh, các bạn trẻ sẽ đúc rút được những kinh nghiệm, kiến thức về kinh doanh.
Tiếp
nối thành quả đó và để “Khoa học và công nghệ thực sự là quốc sách hàng đầu,
là động lực quan trọng nhất để phát triển lực lượng sản xuất hiện đại” như
tinh thần của Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII; Đồng thời tiếp tục “Thúc
đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển giao, ứng dụng và phát triển mạnh khoa học và công
nghệ” như tinh thần của Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, ngành
KH&CN Đồng Nai sẽ phấn đấu thực hiện thành công kế hoạch phát triển khoa học
và công nghệ trong thời gian tới như sau:
Một
là,
tiếp tục nghiên cứu xây dựng hoàn thiện hệ thống pháp luật về lĩnh vực khoa học
và công nghệ thông qua đề xuất các cấp hoàn thiện các chính sách, pháp luật về
khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo; Nghiên cứu tham mưu các cơ chế đặc thù
đối với hoạt động nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao công nghệ và hỗ trợ đổi mới
sáng tạo trên địa bàn tỉnh. Song song đó, ngành tiếp tục triển khai có hiệu quả
Nghị quyết số 20-NQ/TW của Hội nghị Ban Chấp
hành Trung ương lần thứ 6 (khóa XI); Kế hoạch số 155-KH/TU ngày 11/11/2013 của Tỉnh ủy Đồng Nai thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW của Hội nghị Ban Chấp hành Trung
ương lần thứ 6 (khóa XI); Kết luận 50-KL/TW của Ban Bí thư về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 6 (khóa XI) về “phát
triển khoa học và công nghệ phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa
trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc
tế ”…
Hai
là,
tập trung phát triển tiềm lực khoa học và công nghệ. Trong đó tập trung triển
khai hiệu quả các giải pháp đồng bộ về tài chính và đầu tư, sử dụng có hiệu quả
các nguồn lực đầu tư cho hoạt động khoa học và công nghệ. Quan tâm phát triển
Quỹ phát triển khoa học công nghệ, phát triển mạng lưới tổ chức khoa học công
nghệ, doanh nghiệp khoa học công nghệ; Đặc biệt tập trung xây dựng Trung tâm
chiếu xạ tại huyện Cẩm Mỹ, xây dựng Trung tâm Khoa học và Công nghệ và Chi cục
Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng tại thành phố Biên Hòa, xây dựng không gian khởi
nghiệp đổi mới sáng tạo…
Chủ tịch UBND tỉnh Cao Tiến Dũng làm việc với Sở KH&CN.
Ba
là,
tăng cường hoạt động nghiên cứu khoa học công nghệ phục vụ phát triển kinh tế -
xã hội tỉnh Đồng Nai. Tiếp tục thực hiện cơ chế đặt hàng,
tuyển chọn trong thực hiện nhiệm vụ khoa học công nghệ. Tổ chức rà soát, cơ cấu
lại các chương trình khoa học và công nghệ theo hướng tinh gọn, thiết thực, lấy
doanh nghiệp làm trung tâm, tăng cường gắn kết với các viện nghiên cứu, trường
đại học, trung tâm nghiên cứu trong cả nước, chương trình khoa học và công nghệ
quốc gia để đáp ứng nhu cầu phát triển các ngành, lĩnh vực, phát triển kinh tế
- xã hội, chuỗi giá trị của sản phẩm, tạo giá trị gia tăng. Trong đó, tập trung
sâu vào các lĩnh vực: Công nghệ thông tin; y tế; công nghiệp; nông nghiệp công
nghệ cao, nông nghiệp công nghệ sinh học; bảo vệ môi trường; quy hoạch, xây
dựng, giao thông vận tải, phát triển hạ tầng - đô thị... Qua đó, ngành tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả Kế hoạch số 13095/KH-UBND ngày 30/11/2018
của UBND tỉnh Đồng Nai về việc “Thực hiện liên kết các trường, các viện nghiên
cứu; đưa chuyên gia, cán bộ khoa học kỹ thuật về địa phương hỗ trợ nông dân ứng
dụng kỹ thuật trong sản xuất nông nghiệp, đẩy mạnh tiến bộ khoa học công nghệ
vào sản xuất”.
Bốn là, phát triển thị trường khoa học và công nghệ, hệ sinh
thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Tập trung xây dựng Sàn giao dịch công nghệ
và phát triển các hoạt động thông tin, truyền thông về khoa học công nghệ. Tiếp
tục kết nối, liên thông, tích hợp các nền tảng kỹ thuật công nghệ về thị trường
khoa học công nghệ trong nước và quốc tế. Trước hết sẽ tập trung phát triển toàn diện hệ sinh
thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, triển
khai hiệu quả Chương
trình “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025” (Quyết định
844/QĐ-TTg), Đề án “Hệ tri thức việt số hóa” (Quyết định 677/QĐ-TTg); Triển
khai thực hiện các giải pháp để tiếp tục cải thiện chỉ số đổi mới sáng tạo quốc gia (GII), chỉ số sẵn sàng cho sản xuất tương
lai của WEF; Triển khai thực
hiện đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Đồng Nai giai đoạn 2020-2025”;
Kế hoạch 6060/KH-UBND ngày 29/5/2020 của UBND tỉnh phát triển nguồn tin
khoa học và công nghệ phục vụ nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ đến
năm 2025, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Đồng Nai…
Định kỳ tổ chức Ngày hội khoa học và
công nghệ nhằm tổng kết, đánh giá các phong trào hội thi trong lĩnh vực khoa
học và công nghệ.
Năm là, tiếp tục phát huy vai trò của khoa học công nghệ vào cuộc
cách mạng công nghiệp 4.0, phát triển hoạt động đổi mới sáng tạo để bứt phá về
năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh trong cuộc cách mạng 4.0.
Trong đó chú trọng liên kết các viện, trường, trung tâm nghiên cứu thực hiện
các nhiệm vụ về nghiên cứu, chuyển giao; Chú trọng đầu tư con người, cơ sở vật
chất; Nghiên cứu các cơ chế chính sách hỗ trợ các viện, trường, trung tâm
nghiên cứu thực hiện các phòng thí nghiệm, trung tâm nghiên cứu, trung tâm ươm
tạo; Đẩy mạnh các ứng dụng blockchain, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, y sinh học…;
Phát huy vai trò là cơ quan quản lý khoa học, tập hợp các ngành, lĩnh vực để
giải quyết các vấn đề tác động đến phát triển kinh tế - xã hội. Song song đó
ngành tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động về hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực
cạnh tranh và bảo hộ sở hữu trí tuệ. Trong đó tập trung thực hiện Đề án “Tăng cường đổi
mới hoạt động đo lường hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh
tranh và hội nhập quốc tế giai đoạn đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”; Kế
hoạch số 13150/KH-UBND ngày 30/10/2020 về thực hiện Chiến lược sở hữu trí
tuệ đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Đồng Nai giai đoạn 2020 – 2025.../.
TS. Lại Thế Thông
- Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ