Quá
trình xây dựng sản phẩm
Nghề trồng nấm mèo xuất hiện tại xã Suối Nho, huyện Định Quán
gần 20 năm nay, nhờ đó nhiều gia đình ở đây trở nên khấm khá. Theo số liệu thống
kê của xã Suối Nho, hiện nay xã có khoảng 300 hộ trồng nấm mèo, với quy mô trên
1.000 trại, hàng năm tạo việc làm cho hàng trăm lao động địa phương.
Cũng giống như bao gia đình trồng nấm khác ở đây, gia đình
anh Nguyễn Thanh Giang, ấp 1, xã Suối Nho chọn nghề trồng nấm để phát triển
kinh tế, vươn lên làm giàu.
Anh Giang chia sẻ, nuôi trồng nấm mèo là nghề truyền thống của
gia đình anh, được truyền từ đời ông, đời cha. Riêng anh Giang đã bắt đầu nuôi
trồng nấm mèo từ năm 15 tuổi. Đến nay, khi ở tuổi 41, nghề trồng nấm của gia
đình anh Giang có nhiều thay đổi.
“Trước đây, chúng tôi nuôi trồng, sản xuất nấm hoàn toàn bằng
thủ công nên tốn rất nhiều nhân công, thời gian mà năng suất, chất lượng nấm
chưa cao. Đến nay, được chính quyền xã tuyên truyền, hỗ trợ, gia đình tôi đã ứng
dụng triệt để khoa học công nghệ vào nuôi trồng nấm mèo. Qua đó, nâng cao năng
suất, chất lượng sản phẩm, giảm nhân công, thời gian, đảo bảo vệ sinh môi trường”,
anh Giang cho biết thêm.
Đi lên từ mô hình nuôi trồng nấm quy mô nhỏ chỉ vài ngàn mét
vuông,
hiện gia đình anh Giang đang nuôi trồng 2 ha nấm mèo, thu hoạch
3 vụ/năm, mỗi vụ thu hoạch trung bình khoảng 23 tấn, trừ chi phí các loại, thu
về lợi nhuận từ 1 tỷ đồng - 1,5 tỷ đồng/năm. Ngoài ra, còn giải quyết việc làm
thường xuyên cho 20 lao động địa phương với mức lương cao.
Quy
trình kỹ thuật
Để cung cấp cho thị trường sản phẩm chất lượng,
theo anh Giang, trồng nấm sạch phải đúng các quy trình, từ thức ăn, kiểm tra nấm
định kỳ và đảm bảo nấm hoàn toàn không có chứa các chất hoá học, nấm đạt chất
lượng sạch tự nhiên.
Nguyên liệu trồng nấm
là mạt cưa. Khi ủ mạt cưa phải phơi khô rồi sàng để lấy phần mịn, sau đó tưới
nước cho ẩm rồi vun thành đống cao. Với loại mạt cưa gỗ mềm thì lần đảo này nên
thêm một lượng vôi 0,5% vào đống ủ để mau lên men. Sau đó vun đống ủ thêm nửa
tháng nữa là dùng đuợc.
Với mạt cưa gỗ cứng
thì phải ủ và đảo trước sau cả chục lần mới dùng được, nghĩa là phải mất từ 4–5
tháng. Ngoài ra, còn trộn thêm một số chất dinh dưỡng khác như cám gạo
(3–5%), hột bắp hoặc cùi, thân cây bắp xay nhuyễn (3–6%), vôi (0,5%), Super
photphat (0,5%), phân Urê (0,1%). Tất cả các thành phần trên trộn lẫn với nhau
rồi cho vào bịch nilon loại dày (cỡ 0,12 mm) chịu được nhiệt độ cao, vì phải
qua khâu hấp khử trùng với nhiệt độ cao trong suốt mấy giờ liền.
Ngoài ra, có thể dùng
nguyên liệu là rơm rạ để trồng nấm.
Bịch nilon dùng làm
môi trường nuôi nấm mèo phải dày (0,12 mm) mới đủ sức chịu được áp suất và
nhiệt độ cao khi cho vào nồi hơi để thanh trùng. Mỗi bịch nilon đựng 1 kg
môi trường và được nén chặt xuống. Sau đó, dùng cái cổ bao làm bằng giấy cứng
để vào miệng bịch và cột chặt.
Dùng chiếc
đũa đâm từ miệng bịch xuống đáy bịch để tạo một lối thông, rồi dùng một nắm
bông gòn sạch đậy chặt miệng bịch lại là xong. Các bịch này được đặt vào lò áp
suất để thanh trùng với nhiệt độ cao suốt 3 – 4 giờ.
Những bịch
nilông đựng môi trường khi được thanh trùng xong để nguội mới cấy meo giống
vào. Việc cấy meo được thực hiện trong căn phòng đặc biệt sạch sẽ, có trang bị
đèn cực tím và những dụng cụ vô trùng khác. Dùng muỗng nhỏ múc một lượng meo
giống đổ vào bịch môi trường, rồi đậy nút kín lại là xong.
Những bịch
đã được cấy meo xong chuyển vào phòng tối, có nhiệt độ từ 25–30oC trong suốt 3
tuần. Sau thời gian này, cửa phòng được mở thông thoáng, vì bên trong các bịch
tơ nấm đã có đủ thời gian để phát triển trắng cả bịch.
Dùng dây
buộc lên cây le mỗi dây cách nhau 0,25 - 0,30 m. Khoảng cách 3- 3,5 m để một
lối đi rộng 0,9 m để kiểm tra và tưới nước, thu hái dễ dàng. Mỗi dây treo 6
bịch, treo úp miệng xuống. Mỗi bịch được ngăn cách nhau bởi 1 đai có đường kính
4 cm.
Sau khi
treo nấm lên dàn, 2 ngày 1 lần kiểm tra sự phát triển của tơ nấm. Nếu tơ ăn
trắng đạt từ 90 - 100% bịch là rạch được .Dùng dao sắc rạch bốn, năm đường
chung quanh túi ni-lông. Mỗi đường rạch dài 4-6 cm sâu 0.5 mm. Chỉ sau khoảng
một tuần là mộc nhĩ sẽ mọc tại các điểm rạch đó.
Khi nấm
mèo bắt đầu mọc, phải tưới nước mỗi ngày hai, ba lần (không mở miệng túi để
tưới nước vào trong vì sẽ làm túi sũng nước). Cách tưới tốt nhất là dùng bình
bơm và phun sương lên mặt túi. Hạt nước nhỏ, đều sẽ tạo ẩm cho cả khu vực và
ngấm dần qua vết rạch để vào túi. Lượng nước tưới nhiều hay ít phụ thuộc vào
thời tiết.
Khoảng 1
tuần sau khi rạch bao, những nụ nấm non đã bắt đầu xuất hiện. Việc thu hái nấm
mèo có thể tiến hành vài ba ngày một lần. Đợt đầu nấm ra rất nhiều và dài ngày,
có thể một vài tháng mới hết.
Thu hoạch
xong đợt đầu, cứ để cho bịch khô độ 1 tuần, nhưng vẫn giữ vệ sinh rồi tiếp tục
tưới lại và tuần sau nấm sẽ ra đợt hai. Nấm mèo hái về phải lặt sạch các
tạp chất, nhất là phần gốc tai nấm, nếu cần thì rửa sạch rồi đem phơi nắng cho
khô. Nấm khô sẽ bảo quản được lâu.
Thị
trường tiêu thụ
Hiện thị trường tiêu thụ sản phẩm của cơ sở vẫn là các chợ
truyền thống trên địa bàn và các vùng lân cận.
Anh Nguyễn Thanh Giang, chủ cơ sở nấm mèo Trường Giang cho
hay, anh đang chuẩn bị đầu tư nhà xưởng để quy trình nuôi trồng, chế biến nấm
mèo ngày càng hoàn thiện. Từ đó, sẽ đưa sản phẩm nấm mèo vào hệ thống siêu thị,
nâng cao giá trị sản phẩm, đến gần hơn với người tiêu dùng.
Địa chỉ liên hệ với chủ sở hữu sản phẩm:
Hộ kinh doanh nấm mèo Trường Giang, số nhà 29, tổ
5, ấp 1, xã Suối Nho, huyện Định Quán, tỉnh Đồng Nai. ĐT: 0937
740 224