Bất chấp sự xuyên tạc của các phần tử cơ hội,
phản động, các thế lực thù địch thì sức sống và giá trị không thể phủ nhận của
phong trào thi đua yêu nước trong những thập niên qua chính là minh chứng sinh
động nhất bác bỏ những luận điệu phản động, bôi đen sự thật về thi đua yêu nước
được tung lên mạng xã hội thời gian qua!
THI ĐUA YÊU NƯỚC ĐỂ GÂY “HẠNH PHÚC CHO DÂN”
Trong Lời
kêu gọi thi đua ái quốc ngày 11/6/1948, Chủ tịch Hồ Chí
Minh đã khẳng định rằng: Mục đích của thi đua là để “Diệt giặc đói, Diệt giặc dốt, Diệt giặc ngoại xâm”[1] nhằm thực hiện “Dân tộc độc lập, Dân quyền tự do, Dân sinh hạnh phúc[2]”. Vì thế, để thi đua trở thành phong trào cách mạng của quần
chúng, phát triển rộng rãi, sôi nổi, ăn sâu, lan rộng khắp về mọi mặt, thì
“cách làm là dựa vào: Lực lượng của dân, Tinh thần của
dân, để gây: Hạnh phúc cho dân”[3] và
“các cụ phụ lão thi đua đốc thúc con cháu hăng
hái tham gia công việc, Các cháu nhi đồng thi đua học hành và giúp việc người lớn,
Đồng bào phú hào thi đua mở mang doanh nghiệp, Đồng bào công nông thi đua sản
xuất, Đồng bào trí thức và chuyên môn thi đua sáng tác và phát minh, Nhân viên
Chính phủ thi đua tận tụy làm việc, phụng sự nhân dân, Bộ đội và dân quân thi
đua giết cho nhiều giặc, đoạt cho nhiều súng”[4]...
Sau lời kêu gọi thi đua yêu nước của Người,
những năm sau đó (trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và chống Mỹ, cứu
nước) trên khắp mọi miền của Tổ quốc, các phong trào thi đua yêu nước không chỉ
là động lực của sự phát triển, là biện pháp quan trọng để xây dựng con người
mới xã hội chủ nghĩa, mà còn là một nhân tố quan trọng góp phần vào thắng lợi
của sự nghiệp cách mạng. Rất giản dị và ngắn gọn, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn
mạnh rằng “công việc hàng ngày chính là nền tảng thi đua”[5] và
thi đua là hoạt động có tổ chức với sự tham gia tự nguyện của các tầng lớp nhân
dân; là phát huy sự năng động, khả năng sáng tạo, tính tích cực, kỷ luật, tinh
thần đoàn kết, truyền thống yêu nước của mỗi người, mỗi tập thể để hoàn thành
tốt những nhiệm vụ được giao, cho nên “thi
đua là yêu nước, yêu nước thì phải thi đua. Và những người thi đua là những người
yêu nước nhất”[6].
Trong tư tưởng Hồ Chí Minh về thi đua yêu
nước, thì thi đua chính là động lực để phát huy lòng yêu nước và thông qua
phong trào thi đua để bồi dưỡng, nâng cao lòng yêu nước, làm cho lòng yêu nước
trở nên sinh động trong thực tiễn bằng chính suy nghĩ, hành động cụ thể, tích
cực, sáng tạo của mỗi cá nhân, mỗi tập thể trên mọi lĩnh vực của cuộc sống. Vì
thi đua “là một cách yêu nước thiết thực và tích cực” và yêu nước không chỉ là
tình cảm thiêng liêng của mỗi người dân; luôn gắn liền với bổn phận, trách
nhiệm của mỗi người đối với đất nước, mà còn là một truyền thống quý báu của
dân tộc, là một giá trị tinh thần, luôn luôn đồng hành cùng dân tộc trong hành
trình dựng nước và giữ nước, cho nên “thi
đua ái quốclà ích lợi cho mình, ích lợi cho gia đình mình
và lợi ích cho làng cho nước, cho dân tộc”[7],
chứ không phải là “lợi dụng công tác thi đua để thực hiện mục đích cá nhân”; là
xuyên tạc tính tích cực và bản chất thi đua thành “ganh đua”, “tranh đoạt” như
các thông tin xấu độc bôi đen sự thật.
Thực tế cũng cho thấy, điều đặc biệt để làm
nên thắng lợi của các phong trào thi đua yêu nước theo tư tưởng Hồ Chí Minh
chính là “1. Thi đua ái quốc phải có phương
hướng đúng và vững. Nghĩa là phải nâng cao lòng nồng
nàn yêu nước và giác ngộ chính trị của mọi người. Yêu nước thì phải thi đua,
thi đua tức là yêu nước. 2. Phải có kế
hoạch tỉ mỉ. Kế hoạch ấy phải do từng đơn vị nhỏ,
từng gia đình, từng cá nhân bàn bạc kỹ, hiểu biết thấu, vui vẻ làm. Nghĩa là
phải sao cho mỗi nhóm, mỗi người tự
giác tự động. 3. Nội dung của kế hoạch phải thiết thực, rõ
ràng, đúng mực. Khi đặt kế hoạch phải tuyệt đối tránh sự sơ suất "đại
khái", quá cao, phiền phức, miễn cưỡng. 4. Thi đua không nên thiên về một
phía. Phải điều hoà 3 nhiệm vụ với nhau: Tăng gia sản xuất, công việc hằng ngày
và học tập (chính trị, văn hoá, tình hình trong nước và thế giới). 5. Thi đua
phải có sự lãnh đạo đúng. Trước khi thi đua phải chuẩn bị đầy đủ (giải thích, cổ động,
xét kỹ kế hoạch mỗi nhóm, mỗi người). Trong lúc thi đua, phải thiết thực đôn
đốc, giúp đỡ, sửa đổi. Sau đợt thi đua, phải thiết thực kiểm tra, tổng kết, phổ
biến kinh nghiệm, khen thưởng những người kiểu mẫu, nâng đỡ những người kém
cỏi”[8]…
Đi liền cùng đó là phải làm tốt công tác tư
tưởng, vận động, tuyên truyền để toàn dân hiểu rõ, tự nguyện, tích cực tham gia
phong trào, vì “tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý (...) Bổn phận của
chúng ta là làm cho những của quý kín đáo ấy đều được đưa ra trưng bày. Nghĩa
là phải ra sức giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần
yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước”[9].
Trong quá trình triển khai thực hiện, phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính
quyền và các đoàn thể nhân dân để phong trào phát triển đúng mục đích, mục tiêu
chung đã định theo đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của
Nhà nước, nhằm nhân nguồn sức mạnh đại đoàn kết của toàn dân tộc trên mọi chặng
đường cách mạng.
Vì thế, sự tham gia tích cực của các tầng lớp
nhân dân; sự phát triển ngày càng sâu, rộng của phong trào thi đua yêu nước
không chỉ chứng minh quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Dưới chế độ tư bản,
thực dân và phong kiến quyết không thể có phong trào thi đua yêu nước” và “chỉ
có dưới chế độ dân chủ nhân dân và xã hội chủ nghĩa, dưới chế độ và nhân dân
lao động làm chủ nước nhà, thì mới có phong trào thi đua”[10] là
đúng đắn, mà còn đồng thời cho thấy thi đua yêu nước theo chỉ dẫn của Người vừa
thiết thực, dễ hiểu lại vừa sâu sắc, toàn diện, dễ đi vào cuộc sống, nên có sức
quy tụ, hấp dẫn đông đảo quần chúng nhân dân.
BÁC BỎ NHỮNG LUẬN ĐIỆU XUYÊN TẠC VỀ THI ĐUA
YÊU NƯỚC
Sự phát triển phong phú, đa dạng, thường
xuyên, liên tục, thiết thực, hiệu quả của các phong trào thi đua yêu nước trong
75 năm qua không chỉ khẳng định rằng thi đua “là một cách yêu nước thiết thực
và tích cực” chứ không phải là “tranh giành” mà còn “là một cách rất tốt, rất
thiết thực để làm cho mọi người tiến bộ. Thi đua giúp cho đoàn kết chặt chẽ
thêm. Và đoàn kết, chặt chẽ để thi đua mãi. Vì vậy, thật thà tự phê bình và thân ái phê bình là một lực lượng để đẩy mạnh thi đua”[11].
Thi đua là đoàn kết vì mục tiêu chung, chứ không phải là sử dụng các “mánh khóe
và thủ đoạn” dẫn đến “phá nát xã hội”; là “tìm cách triệt hạ người khác, hay ít
nhất là bước lên đầu nhau mà sống” và như các luận điệu phản động bịa đặt, bôi
đen.
Thực tế, hiểu một cách ngắn gọn nhất thì thi
đua là cùng nhau đem hết tài năng, sức lực của con người để không chỉ “đua nhau
làm” mà còn “nhằm thúc đẩy lẫn nhau đạt thành tích tốt nhất trong một lĩnh vực
hoạt động nào đó”. Đó là hoạt động sáng tạo, tích cực của mỗi con người, của
từng tổ chức, địa phương, cơ quan đơn vị trên mọi lĩnh vực của cuộc sống (lao
động, sản xuất, học tập, chiến đấu…); “là hoạt động có tổ chức với sự tham gia
tự nguyện của cá nhân, tập thể nhằm phấn đấu đạt được thành tích tốt nhất trong
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” (khoản 1 Điều 3) và “nhằm tạo động lực động viên,
lôi cuốn, khuyến khích mọi cá nhân, tập thể phát huy truyền thống yêu nước,
năng động, sáng tạo vươn lên hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao vì mục tiêu dân
giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh” (Điều 5) của Luật Thi đua, khen
thưởng 2003 (sửa đổi 2005, 2013). Vì thế, thi đua là một trong những biểu hiện
của lòng yêu nước, của tinh thần, ý chí và sự nỗ lực, hy sinh phấn đấu của mỗi
người dân vì một nước Việt Nam hòa bình, độc lập, tự do, hạnh phúc, chứ không
phải vì “sự khốc liệt trong cạnh tranh để đạt thành tích chứ không phải ở
mục đích tạo ra giá trị bằng việc phát triển năng lực nhiều mặt của con người”;
lại càng không phải là thi đua yêu nước “phá hủy từng con người, biến họ thành
những kẻ xấu từ trong động cơ cho đến việc làm”; đồng thời, làm cho môi trường
công tác, xã hội trở nên “ngột ngạt, gian dối, tiểu xáo, kèn cựa, đấu đá”, dẫn
đến “làm mục ruỗng xã hội từ bên trong bởi sự xuống cấp trông thấy mỗi ngày”.
Thực tế cũng cho thấy, các phong trào thi đua
yêu nước từ: “Diệt giặc đói, diệt giặc dốt, diệt giặc ngoại xâm”; “Bình dân học
vụ”; “Hũ gạo kháng chiến”; “Chiến sĩ ở trước mặt trận thi đua giết giặc lập
công, đồng bào ở hậu phương thi đua tăng gia sản xuất”; “Ruộng rẫy là chiến
trường, cuốc cày là vũ khí, nhà nông là chiến sĩ, hậu phương thi đua với tiền
phương”; “Ba nhất” trong Quân đội; “Gió Đại Phong” trong nông nghiệp; “Sóng
Duyên Hải” trong công nghiệp; “Hai tốt” trong ngành giáo dục; “Ba sẵn sàng” và
“Năm xung phong” trong thanh niên; “Ba đảm đang” trong phụ nữ; “Thi đua Ấp Bắc
giết giặc lập công”, “Dũng sĩ diệt Mỹ”, “Tìm Mỹ mà đánh, tìm Ngụy mà diệt” hay
“Mỗi người làm việc bằng hai, vì miền Nam ruột thịt”… cho đến “Lao động giỏi -
Lao động sáng tạo” của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam; “Cựu chiến binh gương
mẫu” của Hội Cựu chiến binh Việt Nam; Thi đua Quyết thắng”, “Phát huy truyền
thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” trong quân đội; “Toàn dân
bảo vệ an ninh Tổ quốc”, “Công an nhân dân học tập, thực hiện Sáu điều Bác Hồ
dạy”, “Xây dựng phong cách người Công an nhân dân bản lĩnh, nhân văn, vì nhân
dân phục vụ” trong Công an hay “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới”,
“Doanh nghiệp Việt Nam hội nhập và phát triển”, “Cả nước chung tay vì người
nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau”, “Cán bộ, công chức, viên chức thi đua
thực hiện văn hóa công sở”… lan tỏa sâu rộng từ Trung ương đến địa phương, ở
tất cả các cấp, các ngành; trên khắp mọi miền của Tổ quốc trải dài từ sau ngày
2/9/1945 đến nay. Những phong trào nêu trên đã minh chứng: Thi đua yêu nước
không chỉ trở thành động lực quan trọng, góp phần thực hiện thắng lợi những
nhiệm vụ của cách mạng Việt Nam, mà còn được nâng lên một tầm cao mới, mang hơi
thở của thời đại mới.
Bản chất của thi đua là yêu nước, nên khi đã
hiểu rõ kế hoạch, mục đích, nội dung cách thức thi đua thì mỗi cá nhân, tập thể
sẽ cùng nhau đoàn kết, nỗ lực phấn đấu để vượt qua mọi khó khăn; là “làm phát
triển tinh thần đoàn kết giữa tất cả các tầng lớp nhân dân”; là thực hiện tự
phê bình và phê bình nghiêm túc để sửa chữa tất cả mọi khuyết điểm, “cải tạo
con người”… Vì thế, việc viện dẫn một ví dụ về thi đua trong ngành giáo dục hay
cho rằng các phong trào thi đua yêu nước hiện nay chỉ là hình thức, qua loa,
chạy theo số lượng phong trào, thậm chí là cào bằng, không thực chất hay là
“chạy thi đua bằng mọi cách có thể”, vì “thi đua gắn chặt với quyền lợi của mỗi
người về mọi mặt, từ vật chất, thăng tiến, đến cả sự yên ổn, an toàn” nên “sinh
ra cạnh tranh, tị hiềm, đấu đá, ghen ghét, phá vỡ quan hệ tốt đẹp giữa các đồng
nghiệp” là bẻ cong sự thật, là suy diễn mang tính chủ quan của các phần tử phản
động.
Trên thực tế, thi đua không chỉ giúp cho mọi
người tiến bộ mà còn làm tăng cường tình đoàn kết, sự tương trợ giúp đỡ lẫn
nhau; không chỉ “đoàn kết chặt chẽ để thi đua mãi” mà còn cổ vũ, phát huy sức
sáng tạo, lòng nhân ái, vẻ đẹp tâm hồn, tình đoàn kết của người Việt trong thời
đại mới. Vì thế, thi đua yêu nước không phải là “phá vỡ” tình người, là “làm
hỏng đi sự kết nối lành mạnh giữa người với người” và “gây ra những bức xúc
ngầm” trong nội bộ. Cùng với đó, việc một số người nhân danh dân chủ, “chuộng
dân chủ tư sản” cho rằng thi đua ở Việt Nam không phải là tự nguyện mà là “bắt
buộc phải làm”, nên “thi đua là con đẻ của nỗi sợ hãi tự do” và mang các phong
trào thi đua yêu nước so sánh với phương Tây, với việc lý giải rằng “họ không
có thi đua, không ai phải thi đua với ai để tồn tại cả” mà vẫn phát triển không
ngừng với nhiều phát minh, sáng chế, các thành tựu mọi mặt về khoa học, nghệ
thuật… cũng chỉ là sự suy diễn một chiều.
Ở Việt Nam, thi đua yêu nước là để phấn đấu vì
một nước Việt Nam hòa bình, độc lập, thống nhất, dân chủ và ngày càng giàu
mạnh, phồn vinh, hạnh phúc; là để nhằm “khơi dậy khát vọng phát triển đất nước
phồn vinh, hạnh phúc, ý chí tự cường và phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết
toàn dân tộc để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”[12],
cho nên các phong trào này luôn nhận được sự hưởng ứng rộng khắp, sôi nổi của
các tầng lớp nhân dân.
Những thập niên gần đây, các phong trào thi
đua yêu nước gắn liền với việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị, với các cuộc
vận động do Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phát động, với việc triển khai Chỉ thị số
03-CT/TW ngày 14/5/2011 của Bộ Chính trị khóa XI về "Tiếp tục đẩy mạnh
việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh", Chỉ thị số
05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về "Đẩy mạnh học tập và làm theo
tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh" và Kết luận số 01-KL/TW ngày
18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày
15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII về "Đẩy mạnh học tập và làm theo tư
tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh" trong cả hệ thống chính trị và
Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI "Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng
hiện nay", Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về “Tăng cường xây dựng, chỉnh
đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối
sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong
nội bộ, Kết luận số 21-KL/TW ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương về
đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn,
đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo
đức, lối sống, biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa"
cùng Quy định số 08-QĐi/TW ngày 25/10/2018 của Ban Chấp hành Trung ương về
trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Uỷ viên Bộ Chính trị,
Uỷ viên Ban Bí thư, Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương… ngày càng được tổ chức và
thực hiện sáng tạo, linh hoạt với các nội dung cụ thể, thiết thực, hình thức
phong phú trên mọi lĩnh vực, trên khắp mọi miền của Tổ quốc.
Thi đua yêu nước là một phong trào cách mạng
rộng rãi, thiết thực được lãnh đạo, chỉ đạo bởi các cơ quan, ban, ngành chức
năng; được tổ chức thực hiện theo kế hoạch, với các hình thức phù hợp trong cả
hệ thống chính trị, chứ không phải là “đặt sự vận động của xã hội trên nền của
sự hơn thua giữa các cá nhân”; là sự “ganh đua” để “triệt hạ người khác” vì
thành tích như các phần tử cơ hội, phản động, các thế lực thù địch xuyên tạc./.
TS. Văn Thị Thanh Mai
Ths. Dương Thị Bích
[1]Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật,
Hà Nội, 2011, t.5, tr.556
[2]Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật,
Hà Nội, 2011, t.5, tr.557
[3]Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật,
Hà Nội, 2011, t.5, tr.556
[4]Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật,
Hà Nội, 2011, t.5, tr.557
[5]Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật,
Hà Nội, 2011, t.6, tr.169
[6]Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật,
Hà Nội, 2011, t.7, tr.407
[7]Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật,
Hà Nội, 2011, t.6, tr.170
[8]Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật,
Hà Nội, 2011, t.7, tr.146
[9]Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật,
Hà Nội, 2011, t.7, tr.38-39
[10]Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật,
Hà Nội, 2011, t.11, tr.495
[11]Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật,
Hà Nội, 2011, t.7, tr.146
[12]Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện đại hội đại biểu toàn
quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, t.I,
tr.215
Nguồn tuyengiao.vn