CỔNG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ KHOA HỌC CÔNG NGHỆ ĐỒNG NAI

​

Theo nghiên cứu của thầy trò Trường đại học Lạc Hồng, sau khoảng 1-2 tháng, trên bề mặt hệ thống pin năng lượng mặt trời sẽ bị đóng bụi và làm suy hao hiệu suất phát điện từ 15-20%.

Để làm sạch lớp bụi, doanh nghiệp Việt Nam hoặc thuê nhân công hoặc nhập Robot vệ sinh pin năng lượng mặt trời. Mỗi robot có giá khoảng hơn 1, 4 tỷ đồng. Tuy vậy, nhập robot, doanh nghiệp sẽ gặp khó trong vấn đề bảo trì, sửa chữa. Để khắc phục, một doanh nghiệp ở Đồng Nai đã bắt tay với Trường Đại học Lạc Hồng để sản xuất robot.

Thầy Lê Hoàng Anh, Phó trưởng khoa Cơ điện – điện tử, Trường Đại học Lạc Hồng chia sẻ, thực tế nhu cầu vệ sinh hệ thống pin năng lượng mặt trời tại các nhà xưởng của Việt Nam là rất lớn. Và doanh nghiệp “nhìn thấy” được nhu cầu của thị trường. “Họ có nguồn vốn nhưng lại thiếu nguồn lực nghiên cứu chế tạo. Do đó, họ đặt hàng cho chúng tôi để sản xuất thành phẩm” – thầy Hoàng Anh nói.

Tuy nhiên, đây là thiết bị mới chưa có mặt tại thị trường Việt Nam do đó nhóm nghiên cứu không thể đánh giá và đưa ra các so sánh về kết quả nghiên cứu. Để giải quyết vấn đề này nhóm đã phải tìm hiểu nhiều tư liệu hình ảnh và video các sản phẩm tương tự ở nước ngoài để từ đó chế tạo một sản phẩm mới khắc phục được các nhược điểm đang tồn tại.

Theo thầy Hoàng Anh, điều khó khăn hơn là một số linh kiện để chế tạo thiết bị không sản xuất được ở Việt Nam do sự phát triển các ngành sản xuất phụ trợ của nước ta chưa đầy đủ. “Chúng tôi đã phải gửi thiết kế và các yêu cầu kỹ thuật qua các công ty ở nước ngoài để chế tạo. Do đó, chi phí chế tạo thử nghiệm, thời gian giao hàng mẫu kéo dài và nhiều khó khăn khác khi thay đổi và chỉnh sửa thiết kế” – thầy Hoàng Anh chia sẻ.

Khi sản phẩm hoàn thành, việc thử nghiệm sản phẩm ở thực địa trên hệ thống pin thực tế tại Bình Thuận đã để lại cho nhóm kỷ niệm khó quên. Robot được thiết kế và chế tạo xong nhưng chỉ được chạy thử nghiệm trên mặt sàn vì chi phí đầu tư bộ khung và khoảng 10 tấm pin để thử nghiệm cũng rất cao so với khả năng tài chính của nhóm. Do vậy, khi khách hàng cho phép thử nghiệm trên mái xưởng thì cả nhóm rất háo hức.

“Vấn đề xảy ra khi nhóm vận chuyển robot lên mái nhà xưởng cao khoảng 20m, thầy trò cũng toàn là những người quen làm việc trong phòng máy lạnh, khi leo lên đến mái thì cảm giác chân đứng không vững, sợ độ cao. Lúc đó, chúng tôi mới thấy sự nguy hiểm đang rình rập thật sự cho các công nhân thực hiện vệ sinh bằng tay tại các vị trí rìa mép mái” – thầy Hoàng Anh nhớ lại.

Robot vệ sinh pin năng lượng mặt trời trình diễn để khách hàng lựa chọn.

Cũng khi đó, cả thầy và trò mới thấy được hết ý nghĩa của sản phẩm họ làm. Nó sẽ giúp cho việc vệ sinh an toàn và hiệu quả hơn rất nhiều. Sau khi thử nghiệm được hoảng 3 tiếng với cái nóng trên mái nhà, cả nhóm đều bị say nắng và không thể leo xuống từ độ cao 20m bằng thang bộ. “Em và mọi người đã phải ngồi nghỉ trên mái nhà và lấy hộp đồ ăn buổi trưa vẫn còn ra… ăn mừng vì thử nghiệm thành công hơn 90% so với dự kiến. Sau lần leo mái nhà xưởng đó, chúng em đã có nhiều kinh nghiệm hơn khi leo trèo thử nghiệm ở các công trình khác” – bạn Nguyễn Phan Xuân Khương, thành viên nhóm chế tạo robot nhớ lại.

Robot ra thị trường

Em Nguyễn Phan Xuân Khương là sinh viên năm cuối của khoa Cơ điện tử, Trường Đại học Lạc Hồng. Ngay khi dự án chế tạo robot vệ sinh hệ thống năng lượng mặt trời bắt đầu, Xuân Khương là một trong những thành viên tham gia đầu tiên vào nhóm nghiên cứu và chế tạo. Các sản phẩm robot có sẵn trên thị trường hầu như chỉ nhập khẩu là chính. Do sản phẩm mới nên cả nhóm phải khảo sát kỹ thực tế để chỉnh sửa sao cho phù hợp với khí hậu của Việt Nam. Họ cũng đã gặp nhiều khó khăn và qua nhiều lần sửa lỗi sản phẩm ngoài ý muốn.

Hơn nữa, người tiêu dùng tại Việt Nam chưa có lòng tin vào các sản phẩm về lĩnh vực robot do các công ty trong nước sản xuất. “Do vậy, ngay khi đơn hàng đầu tiên được bán ra thị trường, em đã rất vui. Các đơn hàng tiếp tục tăng lên làm em cảm thấy công sức cả nhóm bỏ ra được đền đáp xứng đáng. Nhất là những ngày đầu làm dự án, rất nhiều điều còn mới mẻ, cả nhóm phải thức xuyên đêm để lắp ra, tháo vào các chi tiết của robot và chỉnh sửa từng chi tiết” – Xuân Khương tâm sự.

“Trời không phụ người có lòng”, họ đã tạo ra sản phẩm hoàn chỉnh và bán được ra thị trường. Đây là thành quả của việc thay vì chỉ học lý thuyết đơn thuần, nhà trường đã để sinh viên áp dụng vào thực tế ngay trong môi trường học tập.

Thầy Lê Hoàng Anh nhớ lại, ngày khi nhận được “đề bài” mà doanh nghiệp đưa ra, cả thầy và trò của khoa đã cùng nhau mày mò, nghiên cứu. Nhóm nghiên cứu đã tìm hiểu các sản phẩm tương tự và cải biến vật liệu, linh kiện để tạo ra con robot phù hợp với thực tế của nước ta. Họ đã cùng nhau tham khảo các thiết bị tương tự khi chạy trên góc nghiêng và tính toán hệ số kỹ thuật.

Sau hơn 1 năm, con Robot chính thức được hoàn thành, chuyên vệ sinh các tấm pin áp mái nhà xưởng. Sản phẩm đã chạy được trên mặt tấm pin dù có độ dốc cao mà không bị trơn trượt. Ngoài phần chổi đánh bụi bẩn như các sản phẩm cùng loại của nước ngoài, nhóm đã sáng tạo thêm cần gạt nước để vừa lau và lấy phần nước dư trên bề mặt tấm pin.

Việc kết hợp giữa nhà trường và doanh nghiệp đã tạo tiền đề tốt cho cả 2 bên, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ. “Thực tế, các doanh nghiệp vừa, nhỏ hay siêu nhỏ không có đủ điều kiện về tài chính để nuôi đội ngũ chuyên nghiên cứu sản phẩm mới. Nhưng họ lại có khả năng nắm bắt được xu hướng thị trường, trong khi chúng tôi thì không. Khi 2 bên kết hợp sẽ tạo được sản phẩm đáp ứng được nhu cầu của thị trường” – thầy Hoàng Anh chia sẻ.

Ngoài ra, nhà trường cũng bàn giao lại cho doanh nghiệp trình tự sản xuất, công nghệ sản phẩm. Với sự phối hợp này, nhà trường cũng có lợi là biến nhà trường thành đội nghiên cứu sản xuất sản phẩm mới cho các doanh nghiệp nhỏ.

Tháng 11-2020, Công ty TNHH viễn thông Chí Thanh (TP. Biên Hòa, Đồng Nai) đã đưa sản phẩm ra thị trường. Đến nay, họ đã nhận được hơn 40 đơn hàng ở khắp cả nước. Họ đã giao hơn 20 sản phẩm. Số sản phẩm còn lại thì thầy trò Trường đại học Lạc Hồng vẫn tiếp tục sản xuất. Anh Bùi Hữu Chí, giám đốc Công ty cho hay, 1 con robot này cùng 2 công nhân có thể vệ sinh sạch sẽ 6.000m2 tấm pin năng lượng mặt trời chỉ trong một ngày, trong khi hiện nay cần đến 6 công nhân làm trong 5 ngày.

Mô hình doanh nghiệp cùng nhà trường chế tạo các sản phẩm công nghệ cao phục vụ cho các nhu cầu thiết thực của cuộc sống mang lại nhiều cái lợi. Sinh viên thì không còn chỉ học lý thuyết, hay trên mô hình. Kết quả học tập được chứng minh bằng việc thị trường chấp nhận thế nào về sản phẩm mà các em tạo ra. Ngoài ra, sinh viên làm dự án còn được doanh nghiệp trả lương và nhận vào làm việc ngay khi ra trường.

Mặt lợi đối với doanh nghiệp là tận dụng được đội ngũ trẻ, nhiệt huyết và sáng tạo để tạo ra các sản phẩm phù hợp với thị trường.

Lê Hoàng Anh Thư