Khảo sát thực hiện Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật tại Đồng Nai
Theo Vụ Tiêu chuẩn (Tổng cục
TCĐLCL), mục tiêu tổng thể của việc xây dựng dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một
số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật (Luật TC&QCKT) là nhằm
thực hiện Kết luận số 19-KL/TW của Bộ Chính trị và Đề án Định hướng Chương
trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, Quyết định số 2114/QĐ-TTg
của Thủ tướng Chính phủ: Ban hành Kế hoạch thực hiện Kết luận số 19-KL/TW của
Bộ Chính trị và Đề án Định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc
hội khóa XV, Nghị quyết số 19-2018/NQ-CP ngày 15/5/2018 của Chính phủ về tiếp
tục thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh
doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2018 và những năm tiếp theo,
Nghị quyết số 54/NQ-CP ngày 12/4/2022 của Chính phủ Ban hành Chương trình hành
động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch cơ cấu lại nền
kinh tế giai đoạn 2021 – 2025, trong đó Chính phủ giao cho Bộ Khoa học và Công
nghệ “Chủ trì nghiên cứu đề xuất sửa đổi các luật quản lý chuyên ngành đối với
sản phẩm, hàng hóa để đáp ứng yêu cầu cải cách thủ tục hành chính và cam kết
tại các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới” (tại Phụ lục của Nghị quyết số
19-2018/NQ-CP đã quy định rõ trách nhiệm của Bộ Khoa học và Công nghệ cần phải
sửa đổi, bổ sung Luật TC&QCKT) và giao cho Bộ Khoa học và Công nghệ xây
dựng Đề án sửa đổi Luật TC&QCKT thuật trình Chính phủ và Quốc hội ban hành
(Phụ lục 2 Nghị quyết số 54/NQ-CP).
Việc xây dựng dự thảo Luật sửa
đổi, bổ sung Luật TC&QCKT nhằm thể chế hóa các các cam kết của Việt Nam
trong thúc đẩy thuận lợi hóa thương mại quốc tế, loại bỏ rào cản kỹ thuật đối
với thương mại trong các Hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã ký kết, tham
gia như Hiệp định WTO/TBT, CPTPP, EVFTA, RCEP, ASEAN….Đồng thời, nâng cao hiệu
lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật
thông qua việc rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định chưa hoàn chỉnh, chồng
chéo, các khoảng trống pháp lý đang tồn tại trong thực tiễn triển khai 15 năm
thi hành Luật TC&QCKT, thúc đẩy quá trình hội nhập quốc tế sâu rộng của
Việt Nam, qua đó, hoàn thiện cơ chế, chính sách, phát triển hệ thống TC&QCKT của
Việt Nam tiếp cận trình độ quốc tế, khu vực; đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại
hóa, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia trong bối cảnh cuộc cách mạng công
nghiệp lần thứ tư.
Đảm bảo việc quản lý, khai thác tiêu chuẩn hiệu quả, đáp ứng nhu cầu thực tế, đồng thời tuân thủ quy định pháp luật
Về mục tiêu cụ thể, đối với
việc đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế và yêu cầu minh bạch hoá, việc sửa đổi,
bổ sung Luật TC&QCKT theo hướng đảm bảo tuân thủ các quy định, cam kết
trong các FTA thế hệ mới về thúc đẩy thuận lợi hóa thương mại; khuyến khích sự
chủ động, tích cực của Việt Nam tham gia vào hoạt động tiêu chuẩn quốc tế, khu
vực. Sửa đổi, bổ sung quy định về minh bạch hóa; thông báo, hỏi đáp về hàng rào
kỹ thuật trong thương mại (tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, đánh giá sự phù hợp)
phù hợp với cam kết trong các Điều ước quốc tế, đặc biệt là các FTA thế hệ mới mà
Việt Nam đã ký kết. Bổ sung quy định về cơ quan tiêu chuẩn hóa quốc gia, hạ
tầng chất lượng quốc gia để đảm bảo thực hiện các cam kết về tiêu chuẩn, quy
chuẩn kỹ thuật trong các Điều ước quốc tế và phù hợp với thông lệ quốc tế. Về
chiến lược tiêu chuẩn hoá quốc gia, việc sửa đổi, bổ sung Luật TC&QCKT theo
hướng xác định rõ chiến lược tiêu chuẩn hóa quốc gia là nền tảng mang tính chủ
đạo, định hướng phát triển toàn diện lĩnh vực tiêu chuẩn, đảm bảo hoạt động
tiêu chuẩn thể hiện tầm nhìn với kế hoạch tổng thể rõ ràng, xuyên suốt, hướng
đến mục tiêu phát triển kinh tế xã hội bền vững, tuân thủ cam kết hội nhập quốc
tế, phù hợp xu thế phát triển tiêu chuẩn quốc tế và các nước tiên tiến trong
khu vực. Về xã hội hoá hoạt động xây dựng, áp dụng tiêu chuẩn, việc sửa đổi bổ
sung Luật TC&QCKT tạo một hàng lang pháp lý để khuyến khích, hỗ trợ việc
đẩy mạnh xã hội hóa hoạt động xây dựng, áp dụng tiêu chuẩn, giảm tải gánh nặng
cho nhà nước; nâng cao vai trò của các tổ chức, hiệp hội, doanh nghiệp có năng
lực xây dựng tiêu chuẩn, điều chỉnh hoạt động tiêu chuẩn hóa của Việt Nam phù
hợp với thông lệ quốc tế.
Về hoạt động đánh giá sự phù
hợp, sửa đổi, bổ sung quy định về đánh giá sự phù hợp, chứng nhận hợp chuẩn,
chứng nhận hợp quy; phạm vi hoạt động của tổ chức chứng nhận nước ngoài tại
Việt Nam để phù hợp với cam kết Hiệp định FTA thế hệ mới.
Về đối tượng, quy trình xây
dựng, thẩm định, công bố tiêu chuẩn, ban hành quy chuẩn kỹ thuật; quản lý, khai
thác tiêu chuẩn; tổ chức, hoạt động của Ban kỹ thuật tiêu chuẩn quốc gia, việc
sửa đổi, bổ sung một số điều giúp thống nhất quản lý công tác lập kế hoạch xây
dựng QCVN, QCĐP nhằm đảm bảo tính thống nhất, không chồng chéo giữa các bộ
ngành, địa phương;
Hoàn thiện quy trình, thủ tục,
nội dung xây dựng, tổ chức hội đồng thẩm định QCVN, hội đồng đánh giá QCĐP;
Hoàn thiện quy định về xây dựng, áp dụng TCCS theo hướng mở, phù hợp với thông
lệ quốc tế, đồng thời vẫn đảm bảo hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong
tình hình mới; Hoàn thiện quy trình quy trình xây dựng, thẩm định, công bố, áp
dụng TCVN;
Đảm bảo việc quản lý, khai thác
tiêu chuẩn hiệu quả, đáp ứng nhu cầu thực tế, đồng thời tuân thủ quy định pháp
luật và các cam kết quốc tế mà Việt Nam đã kí kết; Xem xét quy định cụ thể chính
sách tập trung thu hút, hỗ trợ nguồn lực tài chính, con người nhằm mục tiêu
phát triển Ban kỹ thuật tương ứng với Ban kỹ thuật quốc tế, khu vực, là trung
tâm của hoạt động xây dựng tiêu chuẩn; Đảm bảo công tác phối hợp giữa các Bộ,
ngành trong hoạt động tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật đạt hiệu quả cao.
Về quy định giữa Luật
TC&QCKT với quy định tại các Luật khác, rà soát quy định về công bố sản
phẩm tại Luật An toàn thực phẩm và quy định về công bố hợp chuẩn, công bố hợp
quy trong trong Luật TC& QCKT nhằm loại bỏ các quy định pháp luật chồng chéo,
đảm bảo hiệu lực, hiệu quả của quy định pháp luật khi thực hiện; Hoàn thiện quy
định về đánh giá sự phù hợp, công nhận, thừa nhận nhằm loại bỏ mẫu thuẫn, chồng
chéo, đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ với quy định pháp luật về chất lượng sản
phẩm hàng hóa, các luật chuyên ngành khác và đảm bảo tuân thủ cam kết trong FTA
thế hệ mới.
Để đạt được các mục tiêu như
đã đặt ra ở trên, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật
TC&QCKT tập trung vào các nhóm chính sách lớn. Mỗi nhóm chính sách này sẽ
bao gồm các chính sách hoặc bổ sung, cụ thể hóa quy định hiện hành, hoặc
đề xuất giải pháp, chính sách mới.
Diệu Linh