Năng suất cây trồng tăng nhưng dinh dưỡng giảm sút do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu
LH, (ScienceDaily)
2025-08-07T09:22:09+07:00
2025-08-07T09:22:09+07:00
https://skhcn.dongnai.gov.vn/vi/news/khoa-hoc-va-cong-nghe-nuoc-ngoai/nang-suat-cay-trong-tang-nhung-dinh-duong-giam-sut-do-anh-huong-cua-bien-doi-khi-hau-170.html
https://skhcn.dongnai.gov.vn/uploads/skhcn/news/2025_08/8e635904-a524-4a52-88bc-2c8bfb3604e2.png
Sở Khoa học và Công nghệ
https://skhcn.dongnai.gov.vn/uploads/skhcn/logo_2.png
Thứ năm - 07/08/2025 09:22
Biến đổi khí hậu đang âm thầm làm suy giảm dinh dưỡng trong thực phẩm của chúng ta. Một nghiên cứu tiên phong vừa tiết lộ rằng lượng khí carbon dioxide (CO2) tăng cao và nhiệt độ gia tăng không chỉ định hình lại cách cây trồng phát triển mà còn làm giảm giá trị dinh dưỡng của chúng, đặc biệt là ở các loại rau lá xanh quan trọng như cải xoăn và rau bina.
Phần lớn nghiên cứu về tác động của biến đổi khí hậu đối với sản xuất lương thực trước đây đều tập trung vào năng suất cây trồng. Tuy nhiên, nghiên cứu của bà Jiata Ugwah Ekele từ Đại học Liverpool John Moores, Vương quốc Anh không chỉ xem xét số lượng mà còn vào chất lượng của những gì chúng ta ăn. Nghiên cứu tập trung vào việc tìm hiểu cách hàm lượng dinh dưỡng của cây lương thực có thể bị ảnh hưởng bởi sự tương tác giữa nồng độ CO2 tăng và nhiệt độ tăng do biến đổi khí hậu.
Để thực hiện dự án này, Ekele đã trồng các loại rau lá phổ biến như cải xoăn, xà lách rocket và rau bina trong các buồng sinh trưởng có kiểm soát tại trường. Nồng độ CO2 và nhiệt độ được thay đổi để mô phỏng các kịch bản khí hậu dự kiến trong tương lai của Vương quốc Anh. Sau khi cây trồng phát triển trong các điều kiện khí hậu thay đổi, chất lượng dinh dưỡng của chúng được phân tích bằng sắc ký lỏng hiệu suất cao (HPLC) và phân tích huỳnh quang tia X để đo hàm lượng đường, protein, phenolic, flavonoid, vitamin và các chất chống ôxy hóa.
Kết quả sơ bộ từ dự án cho thấy rằng mức CO2 trong khí quyển tăng cao có thể giúp cây trồng phát triển nhanh và lớn hơn nhưng chắc chắn không khỏe mạnh hơn. Bà Ekele tiết lộ: “Sau một thời gian, cây trồng cho thấy sự giảm sút các khoáng chất quan trọng như canxi và một số hợp chất chống ôxy hóa”.
Đáng báo động hơn, những thay đổi này còn trầm trọng hơn khi nhiệt độ tăng. Sự tương tác giữa CO2 và stress nhiệt đã tạo ra những tác động phức tạp: cây trồng không lớn hoặc nhanh như mong đợ, và sự suy giảm chất lượng dinh dưỡng ngày càng tăng. Một phát hiện quan trọng khác là các loài cây trồng khác nhau phản ứng không giống nhau với các yếu tố gây stress từ biến đổi khí hậu, cho thấy không thể khái quát hóa trên toàn bộ các loại cây.
Sự mất cân bằng dinh dưỡng này đặt ra những hệ lụy nghiêm trọng đối với sức khỏe con người. Trong khi mức CO2 cao hơn có thể làm tăng nồng độ đường trong cây trồng, nó lại làm pha loãng các protein, khoáng chất và chất chống ôxy hóa thiết yếu. Sự cân bằng bị thay đổi này có thể góp phần tạo nên những chế độ ăn nhiều calo nhưng nghèo giá trị dinh dưỡng hơn, theo Ekele. Hàm lượng đường tăng cao trong cây trồng, đặc biệt là trái cây và rau củ, có thể dẫn đến nguy cơ béo phì và tiểu đường type 2 cao hơn, đặc biệt ở những nhóm dân cư vốn đã phải vật lộn với các bệnh không lây nhiễm.
Mặc dù nghiên cứu mô phỏng những thay đổi khí hậu dự kiến của Vương quốc Anh nhưng ý nghĩa của nó mang tính toàn cầu. Ekele và nhóm của mình sẵn sàng hợp tác với cộng đồng nghiên cứu rộng lớn hơn, bao gồm các lĩnh vực nông nghiệp, dinh dưỡng và chính sách khí hậu, để cùng nhau xây dựng một hệ thống lương thực không chỉ sản xuất đủ thực phẩm mà còn thúc đẩy sức khỏe, công bằng và khả năng phục hồi.
Tác giả: LH, (ScienceDaily)
